Kan je je aandacht niet vasthouden? Heb je te veel energie? Of vinden mensen je soms ‘te druk’? Misschien heb je last van ADHD? Een psycholoog kan kinderen en volwassenen met ADHD helpen om meer aandacht in hun aandachtstoornis te krijgen en hiermee om te leren gaan.

Vind meteen een psycholoog voor ADHD

Of lees meer over:
Wat is ADHD?
ADHD kenmerken
ADHD bij kinderen
ADHD bij volwassenen
Verschil ADHD en ADD
ADHD behandeling

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het is een aandachtstoornis dat zich uit in problemen met het langdurig vasthouden van concentratie.

Mensen met ADHD zijn gevoeliger voor prikkels zoals bepaalde impulsen, stemmingen en gebeurtenissen. Het gevolg is dat ze sneller afgeleid zijn en meer moeite hebben om te blijven focussen. Ze vertonen soms hyperkinetisch gedrag en kunnen erg impulsief zijn. Het komt dikwijls voor dat ze zich altijd onrustig voelen.

Er zijn verschillende kenmerken die op ADHD kunnen wijzen, zoals:

• Concentratieproblemen
• Impulsief gedrag
• Roekeloos gedrag
• Vergeetachtigheid
• Energiek zijn
• Niet stil kunnen zitten
• Ongeduldig zijn
• Moeite hebben om dingen af te werken
• Gevoel van rusteloosheid
• Je wil alles tegelijkertijd doen
• Gevoelig voor prikkels

Natuurlijk kan je ook één of meerdere van deze kenmerken hebben zonder dat er sprake is van ADHD. Merk je dat veel van deze kenmerken bij jou erg uitgesproken zijn? Dan kan je hierover praten met je huisarts of psycholoog.

Er zijn zeker ook verschillende positieve kenmerken die vaak terugkomen bij ADHD. Denk bijvoorbeeld maar aan:

• Enthousiast
• Creatief
• Rijke fantasie
• Vaak positief en hoopvol
• Spontaan
• Veel wilskracht
• …

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er bij ADHD een tekort is aan bepaalde neurotransmitters in de hersenen. Daardoor kan de aandacht moeilijker vastgehouden worden. Erfelijkheid zou daarbij een belangrijke rol spelen.

Omdat elk kind wel eens druk kan doen, kan je ten onrechte denken dat je zoon of dochter ADHD heeft. Bij ADHD treden de kenmerken al op voor de leeftijd van 7 jaar en zijn deze minstens een half jaar aanwezig. Deze kenmerken uiten zich dan zowel thuis als op school, wanneer je kind in groep is en wanneer het alleen is. ADHD bij kinderen is vooral te herkennen aan het aandachttekort en de hyperactiviteit.

Zo zal een kind met ADHD zich niet lang kunnen concentreren, vaak dingen vergeten, geen oog voor details hebben, enz. Daarnaast kan het ook te hevig reageren, bijvoorbeeld door te roepen in plaats van te praten of door voortdurend onrustig met de handen te bewegen.

Zeker wanneer de omgeving vooral op de negatieve kenmerken van ADHD focust bij een kind, kan dit een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling en het zelfbeeld. Kinderen met ADHD lijden hierdoor vaker aan faalangst en zijn vatbaarder voor andere psychische problemen zoals depressieve gevoelens en angsten.

Er zijn verschillende types van ADHD bij volwassenen:

• ADHD-I: je bent vooral erg dromerig. De aandacht vasthouden is heel moeilijk.
• ADHD-H: je bent voornamelijk beweeglijk, impulsief en hyperactief en hebt minder moeite met de aandacht vasthouden.
• ADHD-C: de combinatie van ADHD-I en ADHD-H. Je bent dan erg dromerig en erg actief. Dit is de meest voorkomende vorm.
• Ook ADHD-NAO bestaat, al is deze vorm erg zeldzaam. Het gaat om een klassering voor personen die in geen enkele van bovenstaande categorieën passen.

Wanneer je denkt dat je ADHD hebt, is het zeker interessant om een ADHD psycholoog te contacteren. Hij of zij zal via een ADHD test uitwijzen of je effectief ADHD hebt. Er zijn namelijk heel wat stoornissen die gelijkaardige symptomen vertonen maar niet per se gelinkt zijn aan ADHD. Een dergelijke test kan uitsluitsel geven en maakt het ook mogelijk om coaching of psychologische begeleiding op maat te volgen.

Soms wordt ADHD ook wel verward met ADD. Hoewel ADD een subtype van ADHD is, zijn er toch belangrijke verschillen. Het grote verschil is dat ADD veel minder zichtbaar is voor anderen. De chaotische gedachten, vergeetachtigheid en drukte spelen zich bij ADD vooral af in het hoofd, en zorgen daar voor concentratieproblemen.

Mensen met ADD ogen dan ook niet drukker dan anderen. Eigenlijk komen ze vaak eerder rustig en dromerig over.

Er is geen medicijn die ADHD kan genezen. Wel kan medicatie voorgeschreven worden dat de symptomen afzwakt.

Of een behandeling met medicatie nodig is, hangt af van de ernst van de aandoening. Daarbij wordt rekening gehouden met de hinder die de persoon of de omgeving ervaart in de dagelijkse taken en omgang met anderen. Ook met psychologische begeleiding of ADHD coaching kunnen grote stappen vooruit geboekt worden.

Tijdens de sessie bij een psycholoog of coach kunnen op basis van jouw klachten en wensen verschillende onderwerpen aan bod komen. Er kan gewerkt worden rond plannen, prioriteiten stellen, omgaan met uitstelgedrag, het verminderen van impulsief gedrag, positief leren denken, verbeteren van je zelfbeeld,… Je krijgt meer inzicht in hoe ADHD je leven beïnvloedt en wat je sterke kanten zijn en hoe je deze zo goed mogelijk kan benutten.

Angst kan heel wat invloed hebben op je dagelijks leven. Maar wat is angst net? Wanneer is angst reëel? En hoe kan je angst overwinnen?

Vind meteen een psycholoog voor angsten.

Of lees meer over:

Wat is angst?
Gevolgen van angst
Je bent niet alleen
Angst voor corona
Bang voor terrorisme
Omgaan met angst: behandeling
Tips bij angst

Wat is angst?

Angst is normaal

Angst is een gevoel dat we ervaren in bedreigende omstandigheden. Het werkt als een alarmbel die signaleert dat je je in een gevaarlijke situatie bevindt. Daarbij wordt ook je lichaam alert en reageert door de hartslag te verhogen, adrenaline aan te maken, je pupillen te verwijden en bloed te verzamelen zich in de buurt van je vitale organen. Je lichaam maakt zich klaar om te vechten of te vluchten. Angst is dus een normale reactie van het lichaam.

Angst in ons dagelijks leven

Ook in ons dagelijks leven speelt angst vaak een rol. Angst voor afkeuring, voor niet goed genoeg te zijn, voor fouten te maken, angst voor financieel tekort, angst voor onze emoties, angst om alleen te zijn, verlatingsangst en vele andere.

Hoewel dit niet altijd duidelijk is, leven we soms in een chronische toestand van onderhuidse spanning of angst, wat heel wat gevolgen kan hebben.

Angststoornis

Het komt voor dat je angsten of paniek ervaart in niet-bedreigende situaties. Gebeurt dat op regelmatige basis en hindert het jou in je dagelijkse functioneren, kan men spreken van een angststoornis. Paniekaanvallen zijn een voorbeeld van een angststoornis, ook fobieën, sociale angst, PTSS, dwangstoornissen en ook de gegeneraliseerde angststoornis (GAS) vallen hieronder.

Gevolgen van angst

Angst is een vorm van stress. Deze vorm van stress, waarbij je een vorm van onveiligheid ervaart, zijn we ondertussen zo gewoon dat we niet meer stilstaan bij wat dit tot gevolg kan hebben: oppervlakkig ademen, slaapproblemen, verteringsproblemen, hyperventilatie, hoge bloeddruk, te hoge spierspanning (met rug- of nekklachten, hoofdpijn ea tot gevolg), paniekaanvallen en nog vele andere. Ook prestatiedruk en perfectionisme kunnen gelinkt worden aan angst.

De natuurlijke functie van angst (bescherming) vervaagt en we trachten deze kost wat kost te negeren of te onderdrukken.

Je bent niet alleen

Een groot deel van de bevolking kampt met tekenen van angsten of komt dit tijdens zijn levensloop tegen. De taboe hierrond is nog groot, waardoor je het gevoel kan hebben hier als enigste mee geconfronteerd te worden.
Openlijk hierover praten kan voor jezelf en anderen een opluchting zijn.

Heb je angst door de coronamaatregelen? Ben je bang om besmet te geraken door het coronavirus, om iemand te verliezen of om eenzaam te zijn? Of voel je je om een andere reden angstig zoals financiële angst of gezinsdruk? Dan kan specifieke therapie bij angst voor corona een grote hulp zijn.

Angst voor terrorisme en aanslagen

Na de recente bomaanslagen in Parijs, Brussel en Zaventem, wordt bij veel mensen de angst voor terreuraanslagen sterker.

Traumaverwerking

Was je van dichtbij getuige van of betrokken bij deze gruweldaden, dan is de kans groot dat je hieraan een trauma opgelopen hebt. Hierna kan er een angst ontstaan voor opnieuw gebruik te maken van een metro, trainen, luchthavens en vliegtuigen, alsook angst voor samenkomsten en grote groepen mensen.

Als je zulke angst ervaart kan het raadzaam zijn om een trauma-psycholoog te contacteren.

Angst voor terrorisme

Maar ook als je niet rechtstreeks betrokken was bij de recente terroristische daden, kan de angst voor een aanslag grote invloed uitoefenen op jouw leven.

Terrorisme betekent dan ook letterlijk 'angst zaaien'. Terrorisme kan je een algemeen gevoel van onveiligheid, onzekerheid, ontreddering en zelfs doodsangst geven. Zeker mensen die wonen en/of werken in Brussel of andere grote steden zullen mogelijk deze angst ervaren. Maar ook als je veel de trein, metro of vliegtuig neemt of op openbare plaatsen komt, kan het zijn dat de angst voor terreur de bovenhand neemt.

Indien deze terreurangst jou belemmert in je dagelijks leven kan het goed zijn om hierover te spreken met een psycholoog die angst behandelt

Bang voor IS

De aanslagen in o.a. Parijs en Brussel verhoogt de angst voor IS, en jammer genoeg ook angst voor de Islam, moslims en buitenlanders in het algemeen. Ook hierbij kan psychologische begeleiding voor angst jou helpen omgaan met angst en onderzoeken wat een reële dreiging is en wat niet.

Omgaan met angst: behandeling

De angst onder ogen zien, erkennen dat ze er is en er openlijk over spreken zorgt ervoor dat je er iets aan kan doen en dat je opnieuw vat krijgt op je leven.
Samen met een psycholoog kan je indien nodig de oorzaak van de angst onderzoeken, de angst aanpakken of methodes aanleren om er anders mee te leren omgaan.

Alleen al de moed hebben dit te delen, haalt een deel van de lading af en geeft je ruimte om helder te kijken naar de angst en verhoogt de kans om angst los te laten. Onmacht maakt plaats voor zeggenschap.

Contacteer een psycholoog voor hulp bij angst.

Tips voor omgaan met angst

• Bij acute angst, blijf rustig ademen. Tracht te ademen vanuit je buik en neem rustige diepe teugen, dit verzacht te angst.
• Maak geen keuzes op het moment dat je angstig bent. De kans is groot dat je hiervan later spijt krijgt. Wacht tot een rustig moment om de situatie te overzien.
• Vermijding heeft vaak een tegenovergesteld effect. Het vergroot de angst en zet je erin vast.
• Richt je op het positieve: in plaats van de worst-case-scenario vast te houden, bedenk hoe je wél wil dat het is. Vaak is dat niet eens zo onmogelijk.
• Humor werkt angst-reducerend.
• Fysiek contact helpt je ontspannen. Een knuffel, een aanraking of gewoon dicht in de buurt zijn van iemand waarbij je je goed voelt werkt geruststellend. Vraag hier gerust naar.
• Praat erover met iemand die je vertrouwt.

Nog vragen? Contacteer een psycholoog voor angst.

Wat is een fobie?

Wanneer iemand last heeft van een extreme onrealistische angst wat gerelateerd is aan iets specifiek, spreekt men van fobie. Rationeel weet de persoon vaak dat deze angst ongegrond is, maar gevoelsmatig is de angst zo hevig dat dit het functioneren op dat moment beperkt. Fobieën kunnen gaan over voorwerpen (naalden, bloed,…), dieren (arachnafobie / spinnenfobie, vogels, honden, muizen,...) of situaties (hoogtevrees, pleinvrees / agorafobie, angst voor overgeven, ziektevrees / hypochondrie, smetvrees,...).
De oorzaak van een fobie is vaak een traumatisch ervaring van jezelf of door het zien van angst bij anderen.

Lees hier meer over andere angststoornissen, angst voor terreuraanslagen of angsten in het algemeen.

Wat zijn paniekaanvallen?

Een paniekaanval is het plots opkomen van angst, paniek of onwel voelen. Vaak is de aanleiding niet duidelijk. Het overvalt je. De fysieke verschijnselen verschillen van persoon tot persoon, maar de meest voorkomende zijn benauwdheid, moeilijke ademhaling of hyperventileren, hartkloppingen, gevoeligheid voor prikkels (geluid, beweging, licht,…), zweten, duizeligheid, tintelingen in handen of voeten en soms misselijkheid of ijlheid. Vaak gaat dit gepaard met de angst om gek te worden, ziek te zijn of een nieuwe aanval te krijgen. Naarmate de paniekaanvallen meer voorkomen, wordt de angst voor herhaling groter. Dit heeft vaak vermijding van situaties tot gevolg.
Paniekaanvallen komen het vaakst voor in sociale situaties (op straat komen, in de winkel, op de bus of trein, samen eten met mensen, in grote massa's,...) of in situaties met gevaar of stress (verkeer, vliegtuig, te hoge werkdruk,...)
Paniekaanvallen kunnen deel uitmaken van een angststoornis.

Lees hier meer over andere angststoornissen, angst voor terreuraanslagen of angsten in het algemeen.

Wat is sociale angst: symptomen

Personen met een sociale angst zijn bang om afgekeurd te worden of niet normaal gevonden te worden. Zowel in situaties bij vreemden als mogelijk bij bekenden voelen ze zich onzeker of minderwaardig en zijn ze bang om iets verkeerd te doen. Dit kan gaan over het voeren van gesprekken, naar de winkel gaan of bijvoorbeeld samen eten, maar ook specifiek over zweten, stotteren of blozen. Vaak heeft dit het vermijden van sociale situaties tot gevolg. Een sociale angst komt in veel gradaties en verschillende vormen voor. Dit kan gaan van enkel het ervaren van spanning tot een sociaal isolement.

Lees hier meer over andere angststoornissen, angst voor terreuraanslagen of angsten in het algemeen.

Angst kan een enorme invloed hebben op je dagelijks functioneren. Wanneer spreek je net van een angststoornis? En welke angststoornissen zijn er precies?

Contacteer een psycholoog voor angststoornissen.

Of lees meer over:

Wat zijn angststoornissen?
Symptomen
Soorten angststoornissen
Behandeling

Wat zijn angststoornissen?

Iedereen voelt zich af en toe wel eens angstig. Je nerveus voelen komt bijvoorbeeld voor bij een probleem op het werk, het afleggen van een test, het maken van een belangrijke beslissing of een gesprek aanknopen met iemand die je niet kent. Een beetje angst helpt ons te focussen en gericht te handelen.

Angst op zich is een belangrijk overlevingsmechanisme. Het geeft een signaal van gevaar en het helpt ons dit te vermijden of efficiënt te reageren. Soms staat de angst echter niet meer in verhouding tot datgene waar je bang voor bent. Als angst er voor zorgt dat je minder goed functioneert, blokkeert of panikeert en het je moeilijk maakt om een normaal sociaal of beroepsmatig leven te leiden, dan kun je spreken van een angststoornis. Zeker indien dit al 6 maanden of langer zich voordoet.

Een angststoornis kan er voor zorgen dat je gezonde reacties op de realiteit niet meer kan toepassen omdat de angst en angstgedachten zo overheersend zijn. Het onderscheid tussen nuttige en abnormale angst heeft niet te maken met de reacties op zich, maar met het feit dat de angstreacties optreden terwijl er objectief gezien weinig gevaar dreigt.

Angststoornis: symptomen

Angst kan in die mate verlammend zijn dat je situaties gaat vermijden, wat een grote invloed kan hebben op je leven. Hierdoor geraakt je in een vicieuze cirkel wat de angst vergroot en opnieuw het vermijden verhoogt.

Afhankelijk van de soort angststoornis zijn er specifieke symptomen. In het algemeen kan je een angststoornis herkennen aan volgende symptomen:

• Verhoogde of verstoorde hartslag
• Zweten, klamme handen
• Moeilijke ademhaling, benauwdheid
• Verhoogde spierspanning
• Beven
• Duizeligheid, ijlheid
• Moeilijk kunnen concentreren
• Hogere alertheid
• Onrust
• Negatieve aannames
• Verhoogde gevoeligheid voor prikkels (licht, geluid, temperatuur,...)
• Prikkelbaarheid
• Vermijding of vluchtgedrag
• Om ervoor te zorgen dat angst geen beslag neemt op je leven en je in een isolement terecht komt is een tijdige signalisatie nodig. Met een juiste psychologische behandeling kan je jouw gedachten en gevoelens opnieuw beheersen en je leven weer oppakken.

Soorten angststoornissen

Hoewel het allemaal om een objectief gezien irreële angst gaat, zijn er verschillende soorten angststoornissen te onderscheiden, waaronder:

• Paniekstoornis
• Fobieën (incl. Agorafobie)
• Sociale angststoornis
• Gegeneraliseerde angststoornis
• Scheidingsangst of separatieangststoornis
• Selectief mutisme
• Angststoornis door drugs of medicatie
• Angststoornis door een (andere) medische aandoening
• Anders gespecificeerd of ongespecificeerde angststoornis

Een paniekstoornis houdt in dat angst of paniek je overvalt zonder duidelijke reële aanwijzing. Je wordt vooral de fysieke effecten (vb verhoogde hartslag, moeilijk ademen, zweten, trillen,...) gewaar. Gezien de oorzaak niet altijd duidelijk is, kan het benauwend idee ontstaan van ziek te zijn of gek te worden. De mogelijkheid dat zo’n paniekaanval je overvalt, zorgt voor een vicieuze cirkel van angst voor de angst. Hoe frequenter de aanvallen, hoe sterker de angst voor herhaling en hoe groter de kans op vermijding van situaties waarbij het voorkwam.
Paniekaanvallen zijn veel voorkomend. Bij elke angststoornis kunnen paniekaanvallen voorkomen.

Van fobieën spreken we als je angst voor iets specifiek ontwikkelt. Hoogtevrees, angst voor kleine ruimtes (claustrofobie), open ruimtes met veel mensen (agorafobie), vliegangst of een spinnenfobie zijn daar enkele voorbeelden van. Er bestaan veel soorten fobieën. Een fobie hoeft niet per se problematisch te zijn, maar het kan wel een enorme impact hebben op je dagelijks leven. Een fobie gaat meestal gepaard met vermijding.

Bij sociale angst, ook sociale fobie genoemd, doet de angst zich voornamelijk voor in alledaagse sociale situaties zoals een gesprek aangaan, op openbare plaatsen komen of telefoneren. De zorgen gaan vaak over de vrees om beoordeeld te worden door anderen, om ongepast gedrag te vertonen of uiterlijke kenmerken te vertonen die kunnen leiden tot spot (blozen, trillen, stotteren, fysieke onvolmaaktheden).

Personen met een gegeneraliseerde angststoornis ervaren een algemeen gevoel van angst of piekeren en de vrees dat zaken fout zullen lopen. De intensiteit en regelmaat verschilt gedurende de tijd, maar er is een voortdurende spanning aanwezig. de minste aanleiding is genoeg om je enorm ongerust en angstig te voelen. Ook hier zijn er algemene symptomen van angst, maar meer dan bij de andere angststoornissen zijn voorkomende symptomen ook rusteloosheid, prikkelbaarheid, concentratieproblemen, slaapproblemen en vermoeidheid.

Selectief mutisme wordt het meest gezien bij kinderen. Deze kinderen begrijpen en beheersen de taal goed, maar blokkeren in bepaalde sociale situaties waarin ze verondersteld worden wel te spreken, zoals school of kinderopvang. Het zwijgen kan ook voorkomen wanneer vreemde mensen in de buurt zijn. Ondanks de zwijgzaamheid communiceren ze vaak wel non-verbaal (via gebaren, expressie,…). In situaties waar ze zich goed voelen, functioneren ze normaal. Sociale angst ligt meestal aan de basis van selectief mutisme, waarin ze afkeuring of het maken van fouten trachten te vermijden. Perfectionisme gaat hier vaak mee gepaard. Het kan ook zijn dat andere problemen meespelen bij selectief mutisme, zoals een ontwikkelingsstoornis (bijvoorbeeld autisme) of een traumatische ervaring.

Vroeger behoorden ook de Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS of dwangstoornis), Posttraumatische stressstoornis (PTSS) en de Acute stressstoornis tot de angststoornissen. Deze worden tegenwoordig als afzonderlijke stoornissen omschreven.

Angststoornis: behandeling

Een angststoornis integreert zich meestal sluimerend in je leven. De oorzaak is veelal verborgen of is ontstaan in de kinderjaren. Hierdoor heb je misschien zelf heel wat manieren gevonden om met de angst om te gaan of te vermijden. Omdat angst voor sociale afkeuring vaak inherent is aan angststoornissen is het niet evident hier openlijk hulp voor te zoeken waardoor je er in vast kan geraken.

Nochtans kan het een hele verademing zijn een angststoornis te overwinnen en opnieuw het gevoel te hebben je leven in handen te hebben. Psychologische begeleiding kan daarbij helpen. Een psycholoog is een expert in het behandelen van angst en paniekaanvallen en een vertrouwenspersoon. Therapie zal je helpen om beter te leren omgaan met de angst. O.a. zal de psycholoog samen met jou op zoek gaan naar de onderliggende oorzaak van jouw angst en je technieken aanleren. Hierdoor zal je snel ervaren dat via therapie je niet meer verhinderd bent door angst of paniekaanvallen in het dagelijks leven. Je zal je meer ontspannen voelen, geen angst meer ervaren bij dieren of hoogtes, jezelf kunnen zijn in sociale situaties enzovoort. Na de behandeling heb je opnieuw een gevoel van controle over je leven en de vrijheid herwonnen om je te uiten of te doen wat je altijd al wilde doen.

Algemeen wordt aangenomen dat (cognitieve-) gedragstherapie (mbv exposure, EMDR,...) baat heeft bij angststoornissen. Maar ook andere vormen van therapie zijn raadzaam. Gesprekstherapie in het algemeen (waaronder contextuele therapie, gestalttherapie, systeemtherapie, integratieve therapie ea), maar ook lichaamsgerichte therapie of creatieve therapie kunnen hulp bieden bij angst.

Voor meer advies of behandeling: contacteer een psycholoog voor het behandelen van angststoornissen.

Wat is autisme

Autisme is een prikkelverwerking-stoornis, waarbij drie factoren centraal staan: moeite met sociale vaardigheden, communicatie en flexibel denken.

Sociaal gedrag bestaan uit vele ongeschreven regels, die voor personen met autisme moeilijk te interpreteren of te begijpen zijn. Hierdoor zijn sociale situaties vaak stresserend. Het niet begrijpen van lichaamstaal, intonatie en abstracte taal, zorgt voor communicatieproblemen.
Personen met autisme komen vaak stroef en gemaakt over. Afhankelijk van het intelligentieniveau kan een persoon met autisme sociaal gedrag aanleren. De handelingen zijn stereotyp en communicatie blijft vaak oppervlakkig. Veranderingen zijn vaak lastig. Naar de buitenwereld toe probeert men zich zo goed mogelijk aan te passen, maar binnenin is het vaak zeer belastend voor een persoon met autisme. Structuur en duidelijkheid geven meestal rust.
Er bestaan veel verschillende vormen van autisme onder de noemer autismespectrumstoornis, waaronder het syndroom van Asperger.

Vind ook coaches voor autisme op Vind-een-Coach.be.

Wat is automutilatie?

Automutilatie is een ander woord voor zelfverwonding of zelfverminking. Dit gebeurt onder verschillende vormen en voor verschillende redenen. De meest voorkomende manier van automutilatie is zichzelf krabben of snijden, uittrekken van haar of brandwonden maken.
De oorzaak is meestal emotioneel. Vaak heeft dit te maken met schuldgevoelens, een laag zelfbeeld of het verwerken van een trauma of moeilijke situaties, maar de oorzaak is steeds heel persoonlijk bepaald.

Wat is bindingsangst?

Bindingsangst komt voor wanneer iemand het moeilijk heeft met het aangaan van een relatie. Deze angst kan verschillende oorzaken hebben, maar heeft vaak te maken met angst voor verantwoordelijkheid, voor het verlies van vrijheid, voor verplichtingen, voor intimiteit of juist voor het verlies van deze relatie. Een persoon met bindingsangst kan zich moeilijk verbinden met de partner en wordt vaak afstandelijker hoe dichter de partner probeert te komen.

Voel je je soms extreem euforisch en andere momenten juist diep somber? Heb je last van stemmingswisselingen die je dagelijks leven beïnvloeden? Of vermoed je dat jij of iemand die je kent een bipolaire stoornis heeft? Een psycholoog voor bipolaire stoornis kan je helpen om inzicht te krijgen in de stoornis, balans te vinden en een passend behandelplan te starten.

Wat is een bipolaire stoornis?

Bipolaire stoornis is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, variërend van manische of hypomanische periodes tot depressieve episodes.

Vaak duikt de stoornis voor het eerst op bij een leeftijd van 15 tot 25 jaar, maar deze kan ook later in het leven ontstaan.

Hoe een bipolaire stoornis precies begint, verschilt van persoon tot persoon. Vaak zijn de eerste symptomen stemmingswisselingen of een periode van depressie, soms gevolgd door een (hypo)manische episode?

Kenmerken van een bipolaire stoornis

De belangrijkste kenmerken van bipolaire stoornis zijn:

• Manische episodes: Een periode van overmatige energie, euforie of prikkelbaarheid. Mensen kunnen impulsief gedrag vertonen, zoals veel geld uitgeven of riskante beslissingen nemen.
• Depressieve episodes: Een langdurige periode van somberheid, verminderde energie en verlies van interesse in dagelijkse activiteiten.
• Hypomanie: Een mildere vorm van manie waarbij de symptomen minder ernstig zijn, maar nog steeds merkbaar invloed hebben op het dagelijks leven.

Oorzaken en risicofactoren

De exacte oorzaak van bipolaire stoornis is niet volledig gekend. Vaak is het een combinatie van genetische, biologische en omgevingsfactoren. Uit onderzoek blijkt dat de stoornis wel erfelijk kan zijn. Mensen met een familielid die de stoornis heeft, lopen een verhoogd risico.

Wat is het verschil tussen bipolaire stoornis type 1 en type 2?

Een bipolaire stoornis kent twee types. Mogelijks gaf jouw psycholoog of psychiater je bij je diagnose mee onder welk type je (momenteel) valt.

Elk type heft z’n eigen kenmerken:

• Type 1: Bij bipolaire stoornis type 1 heeft iemand al minstens één manische episode meegemaakt , vaak afgewisseld met depressieve periodes (al is dit niet altijd het geval). Tussenin is de stemming doorgaans stabiel. De manische episodes zijn vaak ernstig en kunnen leiden tot ziekenhuisopname.
• Type 2: Bij type 2 heeft de person één hypomanische episode en depressieve episode meegemaakt, maar heeft men nog nooit een manische periode doorgemaakt. De hypomanie is minder intens dan een manie, maar kan nog steeds een grote impact hebben.

Hoe wordt een bipolaire stoornis vastgesteld?

Het vaststellen van een bipolaire stoornis is complex en kan niet met een eenvoudige test worden gedaan. Zelfdiagnose is dus niet betrouwbaar. Als je denkt dat je symptomen hebt die passen bij een bipolaire stoornis, consulteer je dus best een gekwalificeerde psycholoog of psychiater om een diagnose te laten stellen.

De diagnose wordt gebaseerd op:

1. Een uitgebreid gesprek over je geschiedenis, symptomen en levensstijl.
2. In sommige gevallen aanvullende onderzoeken om lichamelijke oorzaken uit te sluiten.
3. Het voldoen aan de diagnostische criteria volgens de DSM-5, vaak aan de hand van een bepaalde screening of vragenlijst.

Vaak gezochte termen: Bipolaire stoornis en...

... liegen

In sommige gevallen kunnen mensen met bipolaire stoornis impulsief gedrag vertonen, zoals liegen, vooral tijdens manische periodes. Dit komt meestal voort uit een gebrek aan controle en remmingen en niet uit slechte bedoelingen.

... alcohol

Alcoholomisbruik kan voorkomen bij personen met bipolaire stoornis. Het wordt vaak gebruikt als een vorm van zelfmedicatie. Alcoholgebruik kan symptomen van bipolaire stoornis echter verergeren, kan manische en depressieve episodes intenser maken en kan ook het effect van medicatie verminderen.

... relaties

De stemmingswisselingen bij bipolaire stoornis kunnen relaties onder druk zetten. Communicatie tussen de betrokken partijen, bv. met een goed signalisatieplan, en een goede omkadering met het nodige begrip zijn essentieel. Ook professionele begeleiding van (een) eventuele partner(s) of familieleden kan waardevol zijn.

... seksualiteit

Seksueel gedrag kan variëren bij bipolaire stoornis.

Tijdens manische periodes kunnen personen met bipolaire stoornis hyperseksueel gedrag vertonen, waardoor men soms over de eigen grenzen heen gaat. Dit kan risico’s zoals SOA’s, ongewenste zwangerschap of grensoverschrijdend gedrag met zich meebrengen. Tijdens depressieve episodes kan het libido net verminderd zijn.

... intelligentie

Bipolaire stoornis heeft geen directe invloed op iemands intelligentie, maar stemmingswisselingen kunnen het concentratievermogen en de productiviteit beïnvloeden. Mensen met bipolaire stoornis hebben vaak wel een opmerkelijke creatieve en innovatieve kant, die vooral tijdens hypomanische periodes naar voren komt.

... werken

Bipolaire stoornis kan werkprestaties beïnvloeden, vooral als de symptomen niet goed onder controle zijn. Met de juiste behandeling en aanpassingen kunnen veel mensen echter een succesvolle carrière uitbouwen. Werkgevers kunnen bijdragen door begrip te tonen en een flexibele werkomgeving te creëren.

Hoe wordt een bipolaire stoornis behandeld?

Medicatie

Er bestaat geen medicijn dat bipolaire stoornis volledig kan genezen, maar medicatie kan helpen de symptomen onder controle te houden. Veelgebruikte medicijnen zijn stemmingsstabilisatoren, antipsychotica en antidepressiva.

Therapie

Therapie is een belangrijk onderdeel van de behandeling. Verschillende therapievormen (zoals bv. CGT en psycho-edicatie) kunnen helpen bij het herkennen, inzicht vergaren en omgaan met symptomen.

Zorg ervoor dat je een therapeut of psycholoog uitkiest die voldoende kennis heeft van de bipolaire stoornis. Zo haal je het meeste uit je begeleiding. Dat kan heel eenvoudig door op deze zoekterm te filteren in onze zoekfunctie.

Behandeling en levensstijl

Een combinatie van medicatie, therapie en een gezonde levensstijl is vaak de beste aanpak. Regelmatig slapen, voldoende bewegen en het vermijden van stressvolle situaties kunnen bijdragen aan stabiliteit.

Met de juiste ondersteuning en behandeling kunnen veel mensen met bipolaire stoornis een stabiel en kwalitatief leven leiden.

Heb je hulp nodig? Vind hier dan vlot een psycholoog bij jou in de buurt.

Voel je je opgebrand? Heb je het gevoel dat je niet meer tot rust kan komen? Heb je al een lange tijd stress op het werk of thuis? Dan heb je misschien te kampen met een burn-out. Een psycholoog helpt je om de oorzaken van je burn-out in kaart te brengen en opnieuw rust te leren vinden.

Vind meteen een psycholoog voor burn-out

Of lees meer over:
Wat is een burn-out?
Burn-out symptomen
Burn-out test
Herstellen van een burn-out: tips

Een burn-out kan ontstaan na een langdurige periode van mentale overbelasting en stress. Dit kan komen door een te hoge werkdruk, maar ook door spanningen in je privéleven.

Misschien heb je op het werk of thuis het gevoel dat je inspanningen niet gewaardeerd worden? Of voel je je opgebrand en energieloos? Dan heb je misschien wel te kampen met een burn-out. Dit kan zich uiten in verschillende symptomen zoals vermoeidheid, emotionele huilbuien, minder presteren, enz.

Wanneer je denkt dat je misschien een burn-out hebt, is het een goed idee om daarover te spreken met een psycholoog of burn-out coach. Door je gevoelens verder op te kroppen en te denken dat het allemaal wel vanzelf over zal gaan, maak je een burn-out namelijk vaak alleen maar erger. Zoek dus tijdig hulp wanneer je je overspannen voelt. Zo zal je makkelijker van een burn-out herstellen of kan hij zelfs nog voorkomen worden!

Een burn-out gaat meestal gepaard met verschillende fysieke en mentale symptomen, zoals:

• Vermoeidheid
• Slaapproblemen
• Spierpijn
• Hoofdpijn
• Rugpijn
• Maagpijn
• Spijsverteringsstoornissen
• Verhoogde bloeddruk
• Het gevoel dat je niet meer tot rust kan komen
• Prikkelbaar zijn
• Sombere buien hebben
• Nergens meer kunnen van genieten
• Besluiteloosheid
• Minder zelfvertrouwen
• Minder presteren en meer fouten maken
• Sociale contacten steeds meer uit de weg gaan
• …

Denk je dat je misschien een burn-out hebt? Lees dan zeker onderstaande stellingen aandachtig door. Wat klinkt herkenbaar?

• Ik blijf moe, ook als ik langer geslapen heb
• Ik geraak moeilijk in slaap omdat ik pieker
• Ik voel mij vaak neerslachtig
• Ik heb geen zin om te gaan werken
• Ik heb last van nieuwe kwaaltjes zoals rugpijn, spijsverteringsklachten,...
• Ik kan slechter dan vroeger tegen drukte
• Ik ben perfectionistisch
• Ik heb het gevoel dat ik niet meer echt tot rust kan komen
• Ik ben prikkelbaar en irriteer me sneller aan kleine dingen
• Ik heb nergens meer zin in
• Ik krijg nauwelijks waardering voor het werk dat ik doe
• Ik heb het gevoel dat ik niet goed genoeg ben
• Mijn werk interesseert me niet meer
• Mijn werk lijkt zinloos
• Ik heb het gevoel dat ik niks of heel weinig bereik
• Ik ga sociale contacten de laatste tijd liever uit de weg
• …

Herstellen van een burn-out gebeurt niet van de ene dag op de andere. Sommige mensen hebben tientallen weken tot maanden nodig, anderen eerder een jaar om zich terug volledig fit te voelen. Een burn-out psycholoog of burn-out coach kan je professioneel begeleiden tijdens het herstellen van een burn-out. En ook deze praktische tips helpen je terug de goede weg op!

Tip 1: Maak een dagplanning

Schrijf aan het begin van de dag je planning op. Wat wil je vandaag zeker gedaan hebben? Houd daarbij rekening met de haalbaarheid van je to do list en stel je prioriteiten. Plan ook meteen voldoende rustmomenten in. Dit zorgt ervoor dat je een duidelijk en realistisch overzicht krijgt van je taken van die dag. Merk je na een tijdje dat je gestresseerd blijft? Pas je planning dan aan en bouw meer rustmomenten in. Kijk bijvoorbeeld ook of je sommige taken niet kan delegeren of schrappen.

Tip 2: Leer nee zeggen

Heb je het moeilijk om ‘nee’ te zeggen tegen je collega’s of familie? Dan neem je vaak te veel hooi op je vork waardoor je jezelf gaat overbelasten. Door jezelf assertiever op te stellen, voorkom je dat de vele onafgewerkte taken je een opgejaagd en onrustig gevoel geven. ‘Nee’ zeggen wanneer je iets niet wil doen of je er echt geen tijd voor hebt, zorgt ervoor dat je je meer op je eigen taken kan focussen. Dit zorgt dan weer voor een beter eindresultaat en een goed gevoel. Wanneer je merkt dat ‘nee’ zeggen moeizaam gaat, kan je ook een assertiviteitstraining volgen.

Tip 3: Luister naar je lichaam

Ons lichaam probeert ons dingen te vertellen. Alleen luisteren we vaak niet. Voel je je moe? Overspannen? Heb je last van hoofdpijn? Dan is het mogelijk dat je lichaam je vertelt dat je te veel hooi op je vork neemt. Probeer om meer vrije momenten in te lassen om je lichaam de benodigde rust te gunnen.

Tip 4: Aanvaard dat niet alles perfect hoeft te zijn

Veel mensen met een burn-out hebben te kampen met perfectionisme. Door iets té goed te willen doen, leg je jezelf een onnodig hoge druk op. Heb je een burn-out? Probeer te aanvaarden dat goed ook gewoon goed genoeg is en dat fouten maken menselijk is. Dit besef komt het genezingsproces van je burn-out zeker ten goede.

Tip 5: Zoek je een offline hobby

Constant met je smartphone bezig zijn, zorgt voor veel extra prikkels. Iets wat je als je al overspannen bent, eigenlijk helemaal niet kan gebruiken. Ga daarom op zoek naar iets wat je enerzijds leuk vindt om te doen en waar je anderzijds geen wifi voor nodig hebt. Je kan bijvoorbeeld een moestuintje aanleggen, een muziekinstrument leren spelen, wat vaker een boek lezen, gaan hardlopen of wandelen in de natuur, leren schilderen, enz. Hierdoor maak je je hoofd even helemaal leeg en laad je je batterijen opnieuw op.

Natuurlijk kan je daarnaast ook altijd op professionele hulp rekenen. Je hoeft dit zeker niet alleen te doen! Een burn-out psycholoog helpt je graag.

Vind ook burn-out coaches op Vind-een-Coach.be

Wat is een chronische ziekte?

Een chronische ziekte is een ziekte die gedurende een lange tijd aanwezig is en die vermoedelijk zal blijven of een zware of moeizame behandeling nodig heeft. Sommige chronische ziekten zijn te behandelen, anderen zijn ongeneeslijk. Vaak is het aangewezen om een behandeling te volgen om verergering of achteruitgang te voorkomen en te werken rond een zo'n comfortabel mogelijk leven. Therapie kan hierbij ook ondersteuning bieden.

Heb je angst door de coronamaatregelen? Ben je bang om besmet te geraken door het coronavirus, om iemand te verliezen of om eenzaam te zijn? Of voel je je om een andere reden angstig zoals financiële angst of gezinsdruk? Dan kan therapie bij angst voor corona een grote hulp zijn.

Vind meteen hulp bij coronavirus angst

Of lees meer over:
Wat is angst door het coronavirus?
Symptomen van angst
Tips: wat kan je doen tegen coronavirus angst?
Psychologische hulp tijdens de lockdown

Angst is normaal. Het is een gevoel dat werkt als een alarmbel bij bedreigende omstandigheden. Daardoor word je alert en maakt je lichaam zich klaar om te vechten of vluchten. Angst is dus een normale reactie van je lichaam.

Door het coronavirus komen we in uitdagende tijden terecht. Dat jij je nu angstiger voelt dan anders, is dan ook zeker niet vreemd. Je kan angst hebben om besmet te worden door het virus, om je job te verliezen door de coronacrisis, om door de quarantaine ruzie te maken met je partner, om de extra druk door de zorg van de kinderen niet aan te kunnen of net om eenzaam te zijn?

Het is dan ook belangrijk om te weten dat je ook nu tijdens de lockdown op een luisterend oor en psychologische ondersteuning kan rekenen. Veel therapeuten zijn momenteel bereikbaar op afstand en bieden therapie via telefoon, therapie via video call of therapie via chat.

Ook na de crisis kan de angst blijven nazinderen. De toekomst voelt immers heel wat onzekerder. Ook dan kan je terecht bij een therapeut voor angst.

Angst voor het virus zelf

Het is heel normaal dat je bang bent om door het coronavirus besmet te geraken. Je hoeft je hier dan ook zeker niet voor te schamen of je gevoelens te verbergen. Over je angst praten, lucht net op. En je bent zeker niet de enige die zich zo voelt!

Als je bang bent om door het coronavirus besmet te worden, volg dan de richtlijnen van de overheid nauwkeurig op. Was grondig je handen en houd voldoende afstand van andere mensen wanneer je tijdens een essentiële verplaatsing toch naar buiten moet. Wanneer je de richtlijnen goed opvolgt, wordt de kans op besmetting aanzienlijk kleiner.

Wanneer de angst echter de overhand neemt, kan het zijn dat de richtlijnen je niet meer helpen, maar eerder vastzetten. Durf je niet meer naar buiten, was je constant je handen of ervaar je stress ook al ben je in je veilige omgeving thuis? Dan is angst therapie een grote hulp. Samen met een therapeut leer je dan om een realistische inschatting te maken en je angst aan te pakken.

Angst door de coronamaatregelen

Je angst kan ook onrechtstreeks met corona te maken hebben. Zo kan je angst hebben om door de coronacrisis in financiële problemen te komen. Of misschien heeft je angst te maken met de coronamaatregelen zoals de verplichte quarantaine. Misschien maak je je zorgen over je sociale contacten of heb je relatieproblemen. Of misschien is er een heel andere reden waarom jij je angstig voelt.

Praat erover met anderen. Enerzijds lucht praten op, anderzijds kan het een steun zijn om te horen dat er nog mensen met gelijkaardige angstgevoelens zitten. Je kan naast vrienden of familie ook een therapeut contacteren om over je angsten te praten.

Merk je dat je specifiek moeite ondervindt met je partner of huisgenoten tijdens de quarantaine? Relatiemoeilijkheden worden hierdoor extra onder druk gezet. Veel relatietherapeuten geven momenteel online relatietherapie, bijvoorbeeld via Skype of Zoom. Relatietherapie is altijd een goed idee om je relatie te verbeteren of versterken. Jullie leren duidelijker communiceren en pijnpunten worden doeltreffend aangepakt. Dit helpt je relatie nu tijdens de crisis, maar ook nadien komt het jullie relatie ten goede.

Angst is een vorm van stress. Je ervaart een onveiligheidsgevoel en dit pikt ook de rest van je lichaam op. Enkele symptomen van angst zijn onder andere:

• Oppervlakkig ademen
• Slaapproblemen
• Hoger hartritme
• Hogere spierspanning (wat voor spierpijn, hoofdpijn, nekpijn,… kan zorgen)
• Onrust
• Paniekaanvallen
• Hyperventilatie
• Maag- en darmklachten
• …

Als je angst hebt voor corona kan je net door deze angst lichamelijke symptomen krijgen die lijken op corona. Denk bijvoorbeeld maar aan een oppervlakkige ademhaling of een druk op de borst.

Het is belangrijk om te weten dat de symptomen van angst onaangenaam maar niet gevaarlijk zijn. Wanneer de angstige gevoelens verdwijnen, bijvoorbeeld omdat de situatie verandert of door therapie, verdwijnen ook de symptomen van angst.

Twijfel je of je gevoelens door angst of door corona zelf komen? Bel je huisarts even op en leg je klachten uit. Een dokter zal het subtiele verschil herkennen en je hierover uitstekend advies geven.

Hoewel angst heel normaal is, is het niet fijn. Gelukkig zijn er al enkele tips die je makkelijk zelf kan toepassen:

Aanvaard hoe je je voelt

Soms kan het lijken alsof we ons allemaal de hele tijd gelukkig moéten voelen. Niks is echter minder waar. Ook jouw minder positieve gevoelens mogen er zijn. Je hoeft deze niet weg te duwen of te negeren. Angst wegduwen vergroot trouwens vaak de angst. Angst beschermt je een stukje. Zo zal je bijvoorbeeld sneller de juiste maatregelen zoals social distancing opvolgen, waardoor de kans op besmetting met corona kleiner wordt.

Focus je op dit moment

Vaak wordt angst gevoed door gedachten als ‘Wat als…?’. Besef dat dat momenteel helemaal nog niet aan de orde is. Probeer je te focussen op het hier en nu. Om je hierbij te helpen kan je bijvoorbeeld online starten met yoga of mindfulness.

Besef dat de coronacrisis niet blijft duren

De coronacrisis is zeker niet leuk maar wel tijdelijk. Ook aan de coronamaatregelen komt een einde. Het aantal besmettingen zal afnemen, er zal een vaccin komen, er zal groepsimmuniteit optreden… Probeer de toekomst positief tegemoet te zien.

Zorg voor routines

Zelfs als je anders heel rustig bent, kan je je door de coronamaatregelen angstig voelen. We worden namelijk massaal uit onze dagelijkse routines gehaald. Zorg tijdens deze periode dus voor nieuwe routines waardoor je opnieuw grip op de situatie krijgt. Routines zorgen bovendien ook voor meer evenwicht in je leven.

Heb je behoefte aan een luisterend oor? Wil je meer tips over hoe je met je angst om kan gaan? Of wil je via therapie je angsten aanpakken?

Ook tijdens de lockdown kan je een therapeut bereiken. Hier vind je een handig overzicht van therapeuten die therapie op afstand geven:

• Therapie via de telefoon
• Therapie via videogesprek (zoals Skype, Zoom, Whereby, Praatbox…)
• Therapie via chat

Je kan kiezen voor een kortlopend traject speciaal voor tijdens corona. Of net een langlopend traject starten waarbij je je angstgevoelens grondig aanpakt en je de therapie na de coronamaatregelen zelfs face to face bij je therapeut kan verderzetten. Je kan je traject eenvoudig op voorhand met je therapeut afstemmen.

Heb je stress door het coronavirus? Voel je je gespannen door de genomen coronamaatregelen of door het telewerken in quarantaine? Of voel je je om een andere reden gestresseerd? Dan is therapie bij stress door corona aangewezen.

Vind meteen therapie bij stress door coronavirus

Of lees meer over:
Wat is stress door corona?
Stress door de quarantaine
Symptomen stress
Tips: wat doen tegen stress bij corona?
Therapie bij stress tijdens lockdown

Stress is het gespannen gevoel dat je ervaart wanneer je onder druk staat. Je lichaam reageert op een situatie door zich te verweren of een bepaalde situatie te ontvluchten. Daardoor ervaar je bij stress symptomen zoals een versnelde ademhaling of een versnelde hartslag. Ook het stresshormoon cortisol komt vrij. Dat zorgt ervoor dat je alert blijft.

Op zich is een beetje stress dus niet slecht. Uitzonderlijke omstandigheden zoals bijvoorbeeld de huidige coronacrisis kunnen echter zorgen voor langdurige stress. Of voor stress die zich opstapelt. Je kan je zorgen maken over het telewerken, je financiële situatie, je relatie, wat de toekomst door de coronacrisis zal brengen, enz.

Je bent zeker niet de enige die momenteel met meer stress te kampen heeft. De uitzonderlijke coronamaatregelen zorgen namelijk voor extra uitdagingen die de nodige spanningen met zich mee kunnen brengen.

Stress wordt problematisch als je overbelast wordt. Dat betekent dat je langdurig met meer stress wordt geconfronteerd dan je eigenlijk verdragen kan. In dat geval is het goed om hulp in te schakelen om je stress onder controle te krijgen. Vind hier een therapeut specifiek voor stress door de coronacrisis.

Om ons te beschermen tegen het coronavirus heeft de overheid social distancing verplicht. Deze opgelegde quarantaine kan echter extra stress en spanningen met zich meebrengen.

Misschien heb je moeite met de combinatie van telewerken en voor de kinderen zorgen. Of zorgt de bezorgdheid over familieleden voor extra stress. Of misschien lopen de spanningen tussen jou en je partner door de quarantaine plots hoog op nu jullie steeds in dezelfde ruimte moeten vertoeven. Erover praten, lucht op.

Bots je op een irritatie binnen je gezin? Probeer dit dan op een respectvolle manier ter sprake te brengen zodat jullie hier samen kunnen aan werken. Soms kan het helpen om een objectieve derde partij te raadplegen. Een relatietherapeut kan jullie online de nodige tips aanreiken om jullie relatie te versterken. Tijdens zo’n crisis worden pijnpunten namelijk extra in het licht gezet: het ideale moment dus om deze aan te pakken! Tijdens online relatietherapie leren jullie hoe jullie open kunnen communiceren en hoe jullie bepaalde struikelblokken uit de weg kunnen werken. De quarantaine wordt zo een stuk minder stresserend.

Stress kan zich op je lichaam zetten en fysieke klachten veroorzaken. Daarnaast heeft stress op lange termijn ook een effect op je emotioneel welzijn.

Enkele mogelijke lichamelijk klachten bij stress zijn:

• Vermoeidheid en slaapproblemen
• Maag- en darmklachten (bijvoorbeeld maagpijn, buikpijn, diarree)
• Hoofdpijn en migraine
• Kortademigheid en hyperventilatie
• Haaruitval
• Hartkloppingen
• Spierpijn, gespannen spieren of trillende spieren bij ontspanning
• …

Emotioneel kan stress leiden tot:

• Prikkelbaarheid
• Gespannen gevoelens
• Angst of paniekaanvallen
• Boosheid
• Vlagen van verdriet
• …

Hoe vroeger je stress aanpakt, hoe minder last je krijgt van deze symptomen.

Heel veel mensen voelen momenteel meer spanningen dan gewoonlijk. Gelukkig kan je zelf al heel wat doen om deze stress en spanningen aan te pakken, bijvoorbeeld via onderstaande tips tegen stress:

Zorg voor structuur

Een van de meest voorkomende redenen voor stress tijdens de coronacrisis is het wegvallen van de dagelijkse structuur. Veel mensen zitten momenteel met veel vragen zoals ‘Hoe kan ik mijn job met het zorgen voor kinderen combineren?’ of ‘Hoe lang zal de crisis duren?’

Door structuur aan te brengen, kan je al een groot deel van de spanningen verlichten. Door elke dag hetzelfde ritme aan te houden, komt er een mate van voorspelbaarheid, wat rust brengt in je lichaam en je hoofd. Sta op hetzelfde uur op, maak op hetzelfde uur een wandeling, plan je werktijden en je ontspanningsmomenten met je kinderen.

Aanvaard de situatie

Natuurlijk is het niet voor iedereen mogelijk om structuur aan te brengen. In dat geval is het goed om je gevoelens te aanvaarden. Iedereen gaat op een andere manier met deze crisis om en dat is oké. Het is echter belangrijk om lief voor elkaar én jezelf te blijven.

Gaat het momenteel wat moeizamer? Verwijt jezelf dan niks. Het is normaal dat je in een uitdagende situatie zoals de coronacrisis anders functioneert dan gewoonlijk. Door dit te aanvaarden, zorg je voor minder spanning dan wanneer je jezelf te hoge verwachtingen oplegt.

Probeer te ontspannen

Net wanneer je erg gespannen en gestresseerd bent, is het goed om tijd te maken voor ontspanning. Maak tijd voor een wandeling in het nabijgelegen park. Plan een yogamomentje in ’s ochtends. Of ga even fietsen in de natuur of rustige straten. Je zal merken dat beweging je goed doet en helpt om je hoofd even leeg te maken.

Lukt het je zelf niet om tot rust te komen? Wil je even je hart luchten? Zoek je een manier om te kunnen ontspannen in deze uitdagende tijden? Of wil je leren hoe je stress doeltreffend kan aanpakken?

Ook tijdens de lockdown kan je een therapeut bereiken. Hier vind je een handig overzicht van therapeuten die therapie op afstand geven:

• Therapie via de telefoon
• Therapie via videogesprek (zoals Skype, Zoom, Whereby, Praatbox…)
• Therapie via chat

Je kan kiezen voor een kortlopend traject speciaal voor tijdens corona. Of net een langlopend traject starten waarbij je je langdurige stress en spanningen grondig aanpakt en je de therapie na de coronamaatregelen zelfs face to face bij je therapeut kan verderzetten. Je kan je traject eenvoudig op voorhand met je therapeut afstemmen.

Wat is CVS - Chronisch vermoeidheids syndroom

CVS is een chronische ziekte waarbij het centrale symptoom extreme vermoeidheid is. Deze vermoeidheid heeft vele gradaties. Vermoeidheid komt bij een groot deel van de bevolking voor, maar de diagnose CVS wordt enkel gesteld als er geen duidelijke oorzaak is voor deze extreme vermoeidheid. Naast vermoeidheid komen ook de volgende symptomen voor: lage concentratie (vaak door hoofdpijn), niet vitaler na rust, lang herstel bij inspanning, spierpijn en weinig kracht.

Depressie symptomen

Wat zijn de symptomen van depressie? Wanneer ben ik depressief?
Depressie is een stemmingsstoornis. De lijn tussen je een tijd minder goed voelen en het kunnen spreken van een depressie is vaag. De intensiteit en ernst kan verschillen.

Men spreekt van een depressie wanneer je minstens 2 weken de meeste kenmerken van depressie ervaart bijna elke dag voor het grootste deel van de dag.

De meest voorkomende symptomen van depressie zijn:

- Interesse en plezier verliezen van alledaagse dingen
- Neerslachtigheid
- Weinig energie of moe zijn
- Negatief denken
- Slecht slapen of net moeilijk uit bed komen
- Verstoorde eetlust: minder eetlust of juist overdreven eetlust
- Rusteloos zijn of juist trager bewegen
- Moeilijk kunnen concentreren
- Geheugenproblemen
- Minderwaardig voelen
- Besluiteloosheid
- Schuldgevoel
- Zelfmoordgedachten

Wanneer je vermoedt depressief te zijn, contacteer dan een psycholoog.

Soorten depressie

Depressie wordt vaak gemakkelijk in de mond genomen, maar er zijn enkele verschillende vormen van depressie.

Symptoom depressie
Je ervaart één van de symptomen van depressie.

Dysthymie
Dysthymie is een lichtere maar langer durende vorm van depressie.

Majeure depressie
Deze term wordt gebruikt voor ernstige depressies. Wanneer 4 tot 9 symptomen (vanuit DSM4) voorkomen.

Recidiverende depressieve stoornis
Wanneer verschillende depressieve periodes terugkeren spreekt men van een Recidiverende depressieve stoornis. Hierbij herstelt een periode vaak niet helemaal waardoor terugval mogelijk is.

Manische depressie of bipolaire depressie
Bij een manische depressie wisselen periodes van neerslachtigheid en uitgesproken levendigheid elkaar af.

Postnatale depressie
Door hormonale, lichamelijke of sociale veranderingen kan een postnatale depressie ontstaan na de geboorte (of miskraam of abortus). De symptomen zijn vergelijkbaar met de kenmerken van een depressie, samengaand met thema’s zoals een goede mama zijn, zelfvertrouwen, zorg voor je kindje, verlies van wat er vroeger was .

Winterdepressie
In donkere periodes kan je last krijgen van somberheid of winterdepressie door gebrek aan zonlicht.

Bespreek dit met een psycholoog.

Oorzaken depressie

Een depressie kan verschillende oorzaken hebben en vaak is het een samenloop van omstandigheden. Lichamelijke factoren, psychische factoren en omstandigheden hebben allemaal invloed.

Lichamelijke factoren
Ziektes (bv. hypothyroïdie), erfelijkheid, bepaalde geneesmiddelen of hormonale veranderingen (postnatale depressie of menopauze), maar ook druggebruik of alcohol kan het krijgen of onderhouden van een depressie beïnvloeden.

Psychische factoren
Je draagkracht, vaardigheden van omgaan met moeilijke situaties, je opvoeding, je karakter,…

Omstandigheden
Relatieproblemen, omgaan met ziekte, dood, verlies, misbruik of verwaarlozing, stress op het werk of in je gezin, conflicten, pesten, moeilijke kinderjaren, burn-out,…
Moeilijke omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je terecht komt in een depressie. Maar ook andere ingrijpende gebeurtenissen, zoals een geboorte (postnatale depressie) of verhuizen, kunnen een oorzaak zijn voor depressie.

Een depressie kan vrij plots opduiken. Maar vaak ontwikkelt een depressie zich traag, zonder dat je het zelf echt merkt.

Depressie behandeling

Hoe kan je een depressie overwinnen? Raadpleeg steeds je huisarts om samen te kijken wat je nodig hebt. Medicatie kan aangewezen zijn, maar is niet altijd nodig.
Een gezonde levensstijl en veel beweging zijn een goeie basis om uit je depressie te kunnen geraken. Zoek ook steun bij vrienden, familie of lotgenoten.
Psychologische begeleiding helpt je om te kijken naar dieperliggende oorzaken en de depressie duurzaam aan te pakken.

Wat is een dissociatieve stoornis?

Een dissociatieve stoornis is een stoornis waarbij men zich afsluit van de werkelijkheid. Vaak is angst of een trauma de oorzaak hiervan, waarbij het nodig was als beschermingsreactie. Dit afsluiten kan nadien ook automatisch en plots opkomen, waardoor dit storend kan zijn voor het functioneren. Normale dissociaties komen vaak voor (zoals dagdromen), maar bij de dissociatieve stoornis gebeurt het dat men plots voor een lange tijd geestelijk niet meer bij het bewustzijn is.

Wat is een dwangstoornis?

Een dwangstoornis wordt gekenmerkt door het dwangmatig hebben van gedachten en/of het dwangmatig uitvoeren van handelingen. Iedereen heeft wel rituelen en nauwkeurigheden, maar een persoon met een dwangstoornis ervaart dit als een extreem ‘moeten’ en zal dit herhaaldelijk en obsessief uitvoeren, zonder dat dit rust geeft. Een dwangneurose maakt deel uit van een angststoornis, de oorzaak van de dwanggedachten of dwanghandelingen is vaak angst. Een dwangstoornis komt voor in verschillende gradaties. Het wordt gezien als stoornis wanneer dit het dagelijks functioneren verstoort of wanneer de persoon zelf of de omgeving hier last van ondervindt.

Dwangstoornis wordt ook dwangneurose of OCS (obsessief compulsieve stoornis) genoemd.

Voel jij je eenzaam of valt het alleen zijn je zwaar? Misschien is de eenzaamheid tijdens Corona extra confronterend? Therapie kan helpen wanneer je op zoek bent naar een luisterend oor en je de eenzaamheid wil doorbreken.

Vind meteen een therapeut voor eenzaamheid

Of lees meer over:
Wat is eenzaamheid?
Soorten eenzaamheid
Tips: eenzaamheid doorbreken
Therapie bij eenzaamheid door corona

Eenzaamheid is een gevoel van leegte of gemis waarbij je je niet verbonden voelt met andere mensen. Iedereen voelt zich wel eens voor een korte of langere periode alleen, maar wanneer dit een lange tijd aanhoudt kan dit voor een grote zwaarte in je leven zorgen.

Je kan je eenzaam voelen omdat je weinig of geen contact met anderen hebt. Maar het is zeker ook mogelijk om je eenzaam te voelen wanneer je wel contact met anderen hebt, maar je dit contact te oppervlakkig vindt of wanneer er geen oprechte interesse is. Hierdoor heb je nog steeds het gevoel dat er verbondenheid ontbreekt.

Sommige mensen vinden het net fijn om alleen te zijn. Eenzaamheid ontstaat pas als iemand het gemis aan contact met andere mensen en verbondenheid als negatief ervaart. Het is een gevoel dat bij alle leeftijden voorkomt.

Eenzaamheid bij ouderen

Ouderdom brengt vaak een verlies van waardevolle relaties met zich mee, zoals het overlijden van je partner of andere leeftijdsgenoten of wanneer je kinderen hun eigen leven leiden. Het is dan ook een belangrijke oorzaak van eenzaamheid bij ouderen.

Ook kan beperkte mobiliteit ervoor zorgen dat je minder zelfstandig naar buiten kan. Het uitstapje naar de bakker of slager valt weg. Je kan niet meer zelf bij je kinderen of kleinkinderen op bezoek. Omdat je mobiliteit wegvalt wordt je afhankelijker van anderen. Hierdoor kan een gevoel van eenzaamheid ontstaan.

Als je je eenzaam voelt, is 1-op-1 contact een echte meerwaarde. Een therapeut kan bijvoorbeeld aandacht besteden aan je levensvragen. Zingeving is namelijk essentieel in het aanpakken van eenzaamheid bij ouderen.

Als je zelf niet naar een therapiepraktijk kan gaan, is zeker ook therapie op afstand mogelijk, zoals bijvoorbeeld therapie via de telefoon. De therapeut kan ook tot bij jou komen voor therapie aan huis.

Eenzaamheid bij jongeren en jongvolwassenen

Maar ook bij jongeren en jongvolwassenen kan eenzaamheid spelen. Eenzaamheid kan veel oorzaken hebben, zoals bijvoorbeeld een nieuwe school, een verhuizing, een scheiding van de ouders,… Maar vaak geeft het missen van aansluiting bij leeftijdsgenoten, gepest worden of je niet begrepen of onzeker voelen een gevoel van eenzaamheid.

In veel gevallen verdwijnt het eenzame gevoel wanneer je opnieuw beter in je vel zit. Maar soms kan eenzaamheid heel intens aanvoelen of lang blijven duren.

Dan kan het deugd doen om met iemand te spreken over de eenzaamheid. Dit kunnen bijvoorbeeld leeftijdsgenoten zijn die met dezelfde gevoelens kampen of een therapeut die helpt om de gevoelens van eenzaamheid te kaderen en te helpen doorbreken.

Eenzaamheid kan verschillende oorzaken hebben en zich op verschillende manieren uiten. Enkele veelvoorkomende soorten eenzaamheid zijn:

Emotionele eenzaamheid

Bij emotionele eenzaamheid is er een emotionele behoefte. Je mist een hechte, intieme band met iemand. Dit kan bijvoorbeeld het missen van een partner, vrienden of familie zijn.

Ook emotionele eenzaamheid in een relatie kan voorkomen. Dit is het geval wanneer je je niet verbonden voelt met je partner. Je voelt je alleen of onbegrepen, ook al heb je een relatie. Relatietherapie kan bijvoorbeeld helpen om de band tussen jou en je partner opnieuw te doen opflakkeren of te versterken.

Sociale eenzaamheid

Bij sociale eenzaamheid heb je een klein sociaal netwerk. Je hebt minder contact met andere mensen dan je eigenlijk zou willen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je wou dat je meer vrienden had of dat je een beter contact had met je collega’s. Hier gaat het om een sociale behoefte.

Niet alleen het contact met mensen speelt hierbij, maar ook de mogelijkheid om activiteiten te doen. Alleen gaan sporten, uit eten gaan, op café gaan of cultuur opsnuiven is behoorlijk spannend.

Existentiële eenzaamheid

Het kan ook zijn dat je gevoelens van eenzaamheid helemaal niks te maken hebben met andere mensen of de relaties die je hebt. Bij existentiële eenzaamheid vraag je je af wat de zin van het leven is. Je voelt je verloren en bent op zoek naar jouw eigen plek of rol in het leven. Er is dan een existentiële behoefte, een behoefte aan zingeving of een diepere verbondenheid met het geheel.

Eenzaamheid is een persoonlijke ervaring. De ene persoon heeft meer betekenisvolle relaties of een groter sociaal netwerk nodig dan de andere. Bovendien kan je niet aan iemand zien of die persoon eenzaam is of niet. Dat maakt eenzaamheid zo moeilijk in te schatten. Het is iets wat jij alleen zelf kan voelen.

Afhankelijk van de oorzaak van je eenzaamheid, zijn er verschillende manieren om je eenzaamheid te doorbreken. Enkele tips die je kunnen helpen om je minder alleen te voelen, zijn:

• Maak een lijst van mensen die je al lang niet meer gesproken hebt. Dit kunnen collega’s van vroeger zijn, oude schoolvrienden, je achternicht,… En nodig eens enkele mensen uit om samen met jou een kopje koffie te gaan drinken
• Kies voor een activiteit. Wanneer je samen iets actief doet (zoals samen joggen, schilderen of Spaanse les volgen) heb je meteen een gespreksonderwerp!
• Daag je mindset uit. Jouw geluk hoeft niet persé afhankelijk te zijn van andere mensen. Je kan bijvoorbeeld starten met ontspanningsoefeningen voor meer innerlijke rust of de moed verzamelen om alleen te gaan wandelen of naar een museum te gaan. Misschien ontdek je wel dingen waarvan jij kan genieten.
• Jij bent de held(in). De eerste stap is namelijk de spannendste. Iedereen vindt sociaal contact moeilijk, ook al tonen mensen dit niet. Stuur als eerste een bericht, vraag concreet om af te spreken, spreek bij het sporten zelf mensen aan of schrijf je in in een cursus (dat is dé place to be voor nieuwe contacten). Extra tip: maak vooraf een lijstje waarover je kan praten met zowel thema’s over jezelf als vragen die je kan stellen aan de ander (en spiek gerust op het toilet als je het even niet meer weet ;) )
• Kijk of jij je kan inzetten voor de gemeenschap. Je kan bijvoorbeeld vrijwilliger worden bij het Rode Kruis. Of meehelpen bij het plaatselijke buurtfeest. Door anderen te helpen, zal je merken dat je je minder eenzaam gaat voelen.
• Weet dat je hierin niet alleen bent. Natuurlijk is het niet leuk dat je je alleen voelt, maar weet dat je absoluut niet de enige bent. Meer nog, 1 op de 3 mensen geeft aan zich ooit eenzaam te voelen. Dat jij je nu eenzaam voelt, betekent bovendien niet dat dit zo zal blijven. Misschien kom je volgende maand wel je lief tegen. Of ontmoet je heel leuke, nieuwe vrienden.

Misschien heb je al veel pogingen ondernomen en is de uitdaging te groot om je eenzaamheid zelf aan te pakken. Een therapeut kan je hierin begeleiden en samen met jou onderzoeken hoe je eenzaamheid kan doorbreken.

Natuurlijk kan het ook zijn dat je je momenteel eenzaam voelt tijdens de lockdown. Je voelt je afgezonderd van je vrienden en familie. Of je voelt je gestrest of angstig en hebt behoefte aan een luisterend oor.

Ook tijdens de coronamaatregelen kan je met een therapeut over je eenzaamheid spreken. Je kan hierbij kiezen voor therapie op afstand, zoals:

• Therapie via de telefoon
• Therapie via chat
• Therapie via videogesprek

Je zal merken dat therapie verlossend werkt en je tot nieuwe inzichten kan brengen. Ook wanneer je deze volgt van thuis uit.

Eetstoornis: anorexia, boulimia of orthorexia

Men spreekt van een eetstoornis wanneer het eetpatroon zodanig verandert dat dit het functioneren verstoort of wanneer de persoon of de omgeving hier last van ondervindt. De meest voorkomende eetstoornissen zijn anorexia nervosa (obsessief willen afvallen waardoor men bijna niet meer eet of te ongevarieerd eet), boulimia nervosa (afwisseling tussen eetbuien en het opnieuw uitbraken of gebruik maken van laxeermiddelen) en orthorexia nervosa (obsessief gezond willen eten).

Aan de oorzaak van een eetstoornis liggen vaak emoties zoals onzekerheid, een laag zelfbeeld of perfectionisme. Personen met een eetstoornis zijn zich vaak niet bewust van de ernst en de mogelijke lichamelijke gevolgen en hun beeld van zichzelf stemt niet overeen met de realiteit.

In vele gevallen hebben personen met eetstoornissen behoefte aan deskundige begeleiding en is het nodig om een psycholoog te contacteren.

Wat is faalangst?

Wanneer men schrik heeft om fouten te maken, spreekt met over faalangst. Het is meer dan normale zenuwen of spanningen bij iets nieuws of bij een test of examen. Faalangst zorgt ervoor dat je blokkeert en confrontaties niet meer aangaat vanuit de overtuiging dat het toch niet zal lukken of vanuit de angst dat je afgekeurd zal worden wanneer je een fout maakt. Faalangst kan tot stand komen door vroegere faalervaringen of door te hoge eisen die gesteld worden door jezelf of je omgeving. Vaak werkt faalangst als een vicieuze cirkel van onzekerheid, twijfel en nieuwe faalervaringen.

Hulp van een psycholoog kan baat hebben bij faalangst.

Heb je het gevoel dat je in het verkeerde lichaam bent geboren? Ben je ontevreden met de genderrol die de maatschappij je opdringt? Of heb je vragen over je seksualiteit of gender? Je kan steeds bij een gender psycholoog terecht voor onder andere individuele gespreksbegeleiding.

Vind meteen psychologische begeleiding rond gender

Of lees meer over:
Verschil seksualiteit, geslacht en gender
Wat is genderdysforie?
Gespreksbegeleiding transgenders
Kinderpsycholoog gender
Tarieven en terugbetaling

De termen seksualiteit, geslacht en gender worden vaak door elkaar gebruikt en kunnen daarom voor verwarring zorgen.

Seksualiteit slaat op jouw seksuele voorkeur en tot wie jij jou aangetrokken voelt. Dit kunnen bijvoorbeeld vrouwen of mannen zijn, of beide. Je kan heteroseksueel zijn, homoseksueel, biseksueel, panseksueel, aseksueel,…

Geslacht of sekse slaat dan weer op je uiterlijke kenmerken. Werd je als baby geboren in het lichaam van een jongen of een meisje?

Gender is of je je een jongen of meisje, man of vrouw voelt. Dit staat volledig los van je uiterlijke kenmerken. Misschien heb je de uiterlijke kenmerken van een man maar voel je je eigenlijk een vrouw. Dan is jouw gender vrouw.

Soms kan je met vragen over je seksualiteit zitten. Misschien kom je er niet uit of je je nu man of vrouw, beide of net geen van beide voelt. Of misschien wil je gewoon een luisterend oor. Dan kan een gesprek met een psycholoog voor gender zeker deugd doen.

Genderdysforie of een geslachtsidentiteitsstoornis ontstaat wanneer iemand ongelukkig is met het geboortegeslacht. Meestal hangt genderdysforie samen met de wens om van geslacht te veranderen.

Het moment waarop genderdysforie ontstaat, verschilt van persoon tot persoon. Soms merk je als kind al dat je veel liever een jongen of meisje zou zijn. Of komt deze wens pas tot uiting in de puberteit of zelfs nog later. Ook wanneer de seksuele identiteit meer op de voorgrond komt (bijvoorbeeld bij de eerste verliefdheid) kunnen genderproblemen de kop opsteken.

De belangrijkste klacht bij genderdysforie is een grote onvrede met het lichaam, en soms zelfs met zichzelf als persoon. Soms krijgen mensen die zich niet aan de stereotype genderrollen houden te maken met pestgedrag of afwijzing, wat de verwarring en het gevoel van verdriet vergroot.

Psychologische begeleiding bij genderdysforie kan je helpen om jezelf te leren aanvaarden, of om je mentaal te begeleiden tijdens het proces van geslachtsverandering.

Ben je overtuigd dat je van geslacht wil veranderen? Samen met een gespecialiseerde psycholoog bekijk je verschillende mogelijkheden op de lange termijn zoals bijvoorbeeld het starten van een hormoonbehandeling. Hierdoor kunnen de stem, lichaamsbouw en beharing veranderen. Ook medische ingrepen om van geslacht te veranderen behoren tot de mogelijkheden. Het traject van man naar vrouw of van vrouw naar man kan jaren in beslag nemen. Psychologische begeleiding voor transmannen of transvrouwen kan je leren omgaan met alle ingrijpende veranderingen en mogelijke reacties van de buitenwereld.

Ook voor je ouders, partner, kinderen,… kan psychologische begeleiding nuttig zijn. Zij zitten net als jij soms met vragen of onverwerkte emoties.

De sessies bij de psycholoog zijn daarom altijd op maat van jouw of jullie noden. Voor sommige transgenders volstaat gesprekbegeleiding terwijl anderen net nood lijken te hebben aan verdere stappen. Voor je start met chirurgie is het alleszins belangrijk om voldoende geïnformeerd te zijn zodat je een weldoordachte keuze kan maken.

Heb je een verwijsbrief nodig om met een medische behandeling te starten? Vraag dan zeker bij je eerste contactopname na of je psycholoog deze kan opstellen. Zonder verwijsbrief zal een endocrinoloog of chirurg geen medische ingreep uitvoeren.

Vind een psycholoog voor transgenders.

Vanaf de leeftijd van 3 à 5 jaar kunnen de meeste kinderen zich duidelijk jongen of meisje voelen. Vaak stellen ze gedrag dat door de maatschappij wordt aanvaard als passend bij hun geboortegeslacht. Het is ook mogelijk dat ze net niet voldoen aan stereotype rolverwachtingen.

Misschien speelt jouw dochter liever met auto’s en wil ze haar haren kort knippen. Of misschien wil jouw zoon veel liever als prinses naar het feest dan als ridder. Op zich is dit helemaal prima. Dit hoeft zeker ook niet te betekenen dat er sprake is van genderdysforie of genderproblemen.

Wanneer je echter merkt dat je kind diep ongelukkig is met het geboortegeslacht kan psychologische begeleiding nuttig zijn. Een psycholoog zal de gendergevoelens van je kind in kaart brengen en luisteren naar de wensen en vragen van je kind.

Vind hier een kinderpsycholoog voor gender.

Hoeveel psychologische begeleiding rond genderproblematiek kost, hangt onder andere af van het benodigde aantal sessies, het aantal personen en de invulling van het traject. Gemiddeld betaal je voor een sessie van een uur ongeveer €50. Neem voor het exacte tarief een kijkje op het persoonlijke profiel van je psycholoog.

De meeste mutualiteiten voorzien een gedeeltelijke terugbetaling van psychotherapie. Contacteer hiervoor je ziekenfonds of lees hier meer over de terugbetalingsvoorwaarden voor psychologen.

Wat is migraine?

Migraine zijn terugkerende aanvallen van langdurige hoofdpijn. De intensiteit en frequentie van de aanvallen verschilt per persoon. Een voorbode op een migraine-aanval kan een verandering in (visuele) prikkels zijn en de hoofdpijn gaat vaak gepaard met misselijkheid, braken, overgevoeligheid voor impulsen, vermoeidheid of duizeligheid. Een migraine aanval duurt tussen 4u en 72u en verergert vaak bij lichamelijke inspanningen.

Wat is hooggevoeligheid - HSP?

Hoog-sensitieve personen zijn zeer gevoelig voor impulsen en energie vanuit de omgeving. Doorgaans voelen ze snel en veel prikkels zoals licht, geluid, geuren, maar ook sferen en gemoedstoestanden van anderen. Wanneer je niet bewust bent van je hoog-gevoeligheid, geraak je snel overprikkeld wat kan leiden tot bijvoorbeeld vermoeidheid of irritatie. Naast de last die je kan hebben van overgevoeligheid, kan het ook een kwaliteit zijn. Je kan situaties sneller en duidelijker inschatten en je hebt veel inlevingsvermogen waardoor je anderen vaak goed kan helpen.

Vind ook coaches voor HSP - hoogsensitiviteit op Vind-een-Coach.be.

Wat is hyperventilatie?

Door een foute manier van ademhalen komt er teveel zuurstof in het bloed, wat o.a. kan leiden tot duizeligheid, tintelingen, benauwdheid, verhoogde hartslag of spierklachten.
Spanning, stress, angst, vermoeidheid of een lichamelijke klacht kan ervoor zorgen dat de ademhaling verstoort geraakt.

Hoe herken je identiteitsproblemen?

Iemand die last heeft van identiteitsproblemen worstelt met zijn eigenheid. Het is niet duidelijk wie je bent, wat je wil of hoe anderen jou zien. Vaak is dit een probleem in de puberteit, maar ook volwassenen kunnen hierop vastlopen. Een lage eigenwaarde, verwardheid, onzekerheid, moeilijk kunnen omgaan met emoties en een moeilijk contact met anderen kunnen uitingsvormen zijn. Ook onduidelijkheden over seksuele geaardheid kunnen hieronder vallen. Vaak uit een identiteitsprobleem zich enkel in een fase. Wanneer deze diepgeworteld zit, kan dit een psychiatrische vorm aannemen zoals bijvoorbeeld borderline.

Wat is impulsbeheersing?

Personen die last hebben van een dysfunctionele impulsbeheersing hebben weinig of geen controle over hun drang of lust. Dit kan zich op verschillende manieren uiten zoals stelen, gokken, brand stichten of het beheersen van seksuele impulsen. Het resultaat is vaak niet van belang en de drang wordt meestal bepaald door spanning of fascinatie.

Wat is de menopauze?

De menopauze is het moment waarop het vrouwelijk lichaam hormonaal verandert en de menstruele cyclus stopt waardoor ze in haar onvruchtbare periode komt. Bij sommige vrouwen gaat deze overgang gepaard met warmteopvliegers, een droge schede, een verminderd libido of blaasontstekingen. Ook hoofdpijn, gewichtstoename en emotionele spanning komt soms voor. De gemiddelde leeftijd voor het krijgen van de menopauze ligt rond 50 jaar.

Wat is een midlife-crisis?

Tijdens een midlife-crisis wordt een persoon geconfronteerd met het ongenoegen dat gegroeid is gedurende de jaren. Vaak beseft men dat het leven dat men leidt niet meer bij zich past, dat de helft van het leven al voorbij is en botst men op zingevingsvragen. Angst voor de toekomst en ontevredenheid en frustratie over werk, partner en de invulling van vrije tijd zorgen ervoor dat personen in een midlife-crisis vaak behoefte hebben om hun leven radicaal over een andere boeg te gooien. Vaak is dit een vluchten in plaats van te reflecteren over zichzelf en het leven.

Vind ook coaches voor midlifecrisis op Vind-een-Coach.be.

Iemand die te luid rommelt in z’n zak chips in de bioscoop vinden we allemaal maar niks. Maar word jij oprecht woedend wanneer je iemand hoort kauwen? Misschien word je wel helemaal gek van het geluid van iemand die geeuwt of snuffelt? Of is het net de tikkende klok of de richtingsaanwijzer in je auto die je over de rooie laat gaan?

Misschien is er dan wel sprake van misofonie.

Vind meteen een psycholoog voor misofonie

Lees meer over misofonie:

Wat is misofonie? Is het een ziekte?

Voorbeelden van misofonie

Hoe ontstaat misofonie?

Misofonie en autisme, OCD, ADHD…

Hoe omgaan met misofonie: behandeling en therapie

Wat is misofonie?

Misofonie is een neurologische aandoening waarbij bepaalde geluiden een (vaak intense) emotionele respons veroorzaken. De benaming is een combinatie van het Griekse ‘misos’, voor ‘haat’, en ‘phónè’, voor ‘stem of geluid’.

We gebruiken het woord ‘aandoening’ en niet ‘ziekte’ omdat dat laatste doorgaans een mogelijkheid tot genezing impliceert. Momenteel is er echter nog geen genezing mogelijk bij misofonie. Een ‘aandoening’ wordt gezien als een afwijking van de gezonde toestand van het lichaam en/of de geest; daaraan voldoet misofonie dus wel.

De geluiden waarop personen met misofonie reageren, worden ook wel ‘triggers’ genoemd. Reacties op deze geluiden of bewegingen kunnen uiteenlopen van extreme boosheid, woede, walging en haat tot paniek en drang om te vluchten.

Personen met misofonie reageren niet op lawaai of geluid in het algemeen, maar wel op zeer specifieke zaken.

Wanneer een specifiek geluid een reactie uitlokt, wordt gesproken van een auditieve trigger.

Wanneer een bepaalde beweging de reactie veroorzaakt, is er sprake van kinesthetische triggers. Deze vorm wordt ook wel misokinesie genoemd.

Het is niet exact geweten hoe veel personen ermee te maken krijgen, maar sommige bronnen geven aan dat niet minder dan 15 à 20% van de volwassen bevolking ermee te maken zou krijgen.

Voorbeelden van misofonie

Bij zij die te maken krijgen met misofonie, lopen de triggers sterk uiteen.

Sommigen reageren sterk op geluiden die met de mond gemaakt worden, zoals kauwen, smakken of boeren, maar ook fluitergeluiden of het geluid van een kus kunnen een trigger zijn.

Anderen reageren op ademhalingsgeluiden. Denk aan hikken, niezen, een fluitende ademhaling, geeuwen…

Nog anderen hebben het moeilijk met bepaalde stemgeluiden, zoals zeer nasale of net zeer hese stemmen, het veelvuldig gebruiken van stopwoorden of -geluiden…

Omgevingsgeluiden zoals een tikkende klok, een druppende kraan, het geluid van een draaiende auto, geblaf of gemiauw en meer kunnen ook soms triggers vormen.

Ten slotte kunnen ook andere lichaamsgeluiden zoals een rommelende maag of krakende vingers voor reacties zorgen bij mensen met misofonie.

Voorbeelden van misokinesie zijn o.a. bewegende vingers, gepruts aan haar, op-en-neer bewegende benen of eet-gerelateerde bewegingen zoals eten in de mond stoppen.

Hoe ontstaat misofonie?

Over het ontstaan van misofonie is eigenlijk weinig concreet geweten. Het is dus onduidelijk waar deze hevige reactie op geluiden bij velen vandaan komt.

Er wordt wel vermoed dat het meestal ontstaat op jongere leeftijd, aan het begin van de puberteit. Er zou dan sprake zijn van een Pavloviaanse reactie. Je lichaam koppelt het geluid dus aan de negatieve gevoelens, waardoor een reflex ontstaat.

Op zo’n moment wordt er in het lichaam veel adrenaline aangemaakt, waardoor de hartslag omhoog gaat, de bloeddruk stijgt en de ademhaling versnelt. Je lichaam komt in een ‘fight or flight’ reactie terecht.

Omdat niet iedereen die zich ergert aan storende geluiden ook misofonie ontwikkelt, wordt rekening gehouden met een mogelijk erfelijk aspect.

Misofonie en autisme, OCD, ADHD…

Gedurende het onderzoek naar misofonie zijn connecties met bepaalde psychologische aandoeningen opgedoken.

Zo werden onder andere verbanden opgetekend tussen misofonie en mensen met autisme, ADHD, OCD of depressieve of angststoornissen.

Het gaat echter om correlaties – niet iedereen die met deze aandoeningen te maken krijgt, heeft automatisch ook misofonie.

Momenteel heeft misofonie nog geen eigen plekje in de DSM V, het handboek van de psychiatrische diagnostiek. Wegens de ernst en impact van de aandoening en de vele verbonden aandoeningen wordt hier wel voor geijverd.

Behandeling en therapie bij misofonie

Omdat er nog zo weinig geweten is over de oorzaak en het ontstaan van misofonie, is er ook nog geen medicatie beschikbaar.

Daarnaast is een behandeling ook niet voor de hand liggend, omdat de intense reactie na het waarnemen van de trigger zo instant ervaren wordt.

Toch wordt bij een meerderheid (56%) van zij die de misofonie-diagnose kregen een positief effect genoteerd na therapie. Die resultaten lijken ook blijvend: zowel fysiek, mentaal als sociaal functioneerden deze personen na een jaar nog steeds beter dankzij therapie.

Specifiek worden personen met misofonie vaak behandeld met behulp van Cognitieve Gedragstherapie. Daarbij worden technieken meegegeven om de last die je ervaart door de misofonie te verminderen. De therapie kan ook helpen om sociaal isolement door het willen vermijden van de triggers te beperken.

Naast de Cognitieve therapie wordt aan de Universiteit van Amsterdam ook gewerkt met Psychomotorische therapie. Hierbij wordt eerder gekeken naar de lichamelijke reactie op de triggers: door het toepassen van o.a. ontspanningsoefeningen en andere relaxatie- en aandachttraining kan de fysieke respons verlicht worden.

Naast deze specifieke therapievormen kunnen ook andere vormen van therapie soelaas brengen.

Wegens de duidelijke connectie tussen misofonie en andere psychologische aandoeningen, het sociale isolement dat soms optreedt en de algemeen grote impact op de stress-ervaring, is een degelijke begeleiding in therapie een vanzelfsprekende meerwaarde.

Op zoek naar verlichting voor jouw misofonie klachten, of de klachten van iemand in je omgeving?

Wat is een posttraumatische stress stoornis - PTSS?

Wanneer iemand een trauma meegemaakt heeft, is er kans op posttraumatische stress. Deze stress werd initieel veroorzaakt door het trauma, hoewel dit niet altijd zichtbaar is. Herbeleving van het trauma (door herinnering, nachtmerries,…), een verhoogde waakzaamheid, angst, depressieve gevoelens, woede of lichamelijke klachten zijn enkele manieren waarop PTSS zich uit.

Wat zijn psychosomatische klachten?

Psychosomatische klachten zijn fysieke klachten die veroorzaakt worden door emotionele of mentale verstoringen. Vaak worden deze klachten ten onrechte over-gerelativeerd of teniet gedaan als onwaar. Psychosomatische klachten zijn aanwezig in de gewaarwording van de persoon en kunnen zich in het lichaam manifesteren. Deze klachten kunnen zich bevinden over het hele lichaam en zijn afhankelijk van de oorzaak. Ook emotionele klachten kunnen psychosomatisch zijn.

Wat is stress? Symptomen en gevolgen

Stress in een vorm van psychische of mentale spanning met verschillende oorzaken. Stressfactoren kunnen extern zijn zoals hoge druk op het werk, verkeersdrukte, chaotische thuissituatie of conflicten. Interne factoren zijn bijvoorbeeld angst, moeilijk omgaan met emoties of te hoge eisen stellen aan jezelf. Ook de gevolgen van stress zijn zeer uiteenlopend zoals spierspanning, verstoorde spijsvertering, vermoeidheid of prikkelbaarheid. Langdurige stress kan zich uiten in ziekte, burn-out of depressie.

Heb je stress door corona? Vind meteen een psycholoog voor stress door het coronavirus.

Vind ook coaches voor stress op Vind-een-Coach.be.

Kreeg je van je dokter de tinnitus-diagnose? Of zit je met een vervelende pieptoon in je oor en vermoed je zelf dat tinnitus de oorzaak is? Misschien heb je al langer tinnitus en ben je actief op zoek naar manieren om je tinnitus te verminderen?

Wat jouw situatie ook is: misschien kan therapie soelaas bieden.

Vind een psycholoog voor tinnitus / oorsuizen

Lees meer over tinnitus – oorsuizen:

Wat is tinnitus/oorsuizen?

Wat is de oorzaak van tinnitus?

Tinnitus behandeling: kan je tinnitus verminderen of genezen?

Therapie bij tinnitus

Wat is tinnitus/oorsuizen?

Tinnitus is de medische term voor oorsuizen. Het is één van de meest voorkomende oorklachten: maar liefst 1 op 5 volwassenen en 1 op 20 kinderen krijgt ermee te maken.

Mensen die aan tinnitus lijden, horen geluiden in hun hoofd/oren die anderen rondom hen niet kunnen horen.

Het soort geluid verschilt van persoon tot persoon. Sommigen horen een pieptoon, anderen een ruis, gerinkel, gebrom, gezoem…

Niet iedereen die tinnitus heeft hoort het storende geluid continu of heel luid. Soms verdwijnt het geluid af en toe, en bij anderen gaat het om een zachte toon.

Ook hoeft tinnitus niet in beide oren aanwezig te zijn. Je kan het storende geluid ook enkel links of enkel rechts horen.

Heb je tinnitus? Dan kan dat ook gepaard gaan met hyperacusis (overgevoeligheid voor dagelijkse geluiden) of misofonie (overgevoeligheid voor zeer specifieke geluiden).

Wat is de oorzaak van tinnitus?

De oorzaak van tinnitus valt vaak niet of moeilijk te achterhalen en is daardoor bij velen onduidelijk.

De meeste mensen zijn het bekendst met gehoorschade door luide muziek. De zenuwcellen in je binnenoor zijn dan beschadigd en sturen daardoor geluidsprikkels naar je hersenen, die de aanhoudende toon veroorzaken.

Luide muziek is echter niet de enige oorzaak van beschadigde gehoorcellen. Ook andere luide geluiden zoals een ontploffing kan de schade veroorzaken, net als een langdurige (oor)ontsteking of een ongeval waarbij je schedel beschadigd raakt.

Verder zijn er nog enkele zaken die oorsuizen kunnen veroorzaken:

• Je gehoor-hersencellen zijn overactief, waardoor je ineens een geluid kan horen.
• Je gehoorbeentjes zijn beschadigd (otosclerose).
• Je hebt een vernauwd bloedvat in je hoofd of bij je oor, waardoor je je eigen hartslag hoort.

Heb je last van tijdelijke oorsuizen, dan kunnen bepaalde medicatie (bv. acetylsalicylzuur), een verkoudheid, verstopt oor en zelfs stress aan de oorzaak liggen.

Tinnitus behandeling: kan je tinnitus verminderen of genezen?

Oorsuizen van een tijdelijke aard gaan uiteindelijk over. Zo is het raadzaam om (uiteraard in samenspraak met je arts) je medicatie aan te passen als je ervaart dat die je tinnitus veroorzaakt. Bij een verstopt oor of verkoudheid kan je druppeltje krijgen om je oor te helpen genezen.

Voor vele mensen is tinnitus echter een permanente aanwezigheid in hun dagelijkse leven. Dat kan zwaar zijn, zeker wanneer het geluid dat ze waarnemen een hoge frequentie heeft, of luid is. Er bestaat geen medicatie voor tinnitus.

Doorgaans zijn er wel bepaalde zaken die helpen om de indringendheid van het geluid te beperken, bv. geconcentreerd bezig zijn met werk of een hobby, intensief sporten of intense ontspanning.

Ook muziek of ander geluid kan helpen om de toon tegen te gaan. Zo kan je naar muziek luisteren met oordopjes (uiteraard op een laag volume) en bestaan er ook ‘tinnitus-maskeerders’, een klein apparaatje dat een aangenaam geluid produceert dat de oorsuizen overstemt.

Mensen die slechthorend zijn en tinnitus hebben, zijn vaak gebaat bij gebruik van een hoorapparaat. De omgevingsgeluiden komen zo sterker binnen en overstemmen de oorsuizen.

Tot slot kan ook therapie helpen. Met behulp van Tinnitus Retraining Therapy krijg je technieken aangeleerd om zelf de impact van je tinnitus op je levenskwaliteit te verminderen.

Naast TRT kunnen ook andere vormen van therapie waardevol zijn. De impact van deze aandoening op levenskwaliteit, interpersoonlijke relaties etc. mag namelijk niet onderschat worden.

Therapie bij tinnitus: Tinnitus Retraining Therapy

Omdat tinnitus voor velen permanent en continu aanwezig is, kan het een grote impact hebben op het dagelijkse leven en op de mentale gezondheid. Zo’n 25% van tinnitus patiënten geeft aan het als (uitermate) hinderlijk te ervaren.

Om die impact te beperken en de aanwezigheid van de tinnitus een minder centrale rol te laten spelen, wordt een specifieke vorm van therapie aangeraden, namelijk Tinnitus Retraining Therapy.

Tinnitus Retraining Therapy of TRT is een vorm van cognitieve gedragstherapie.

Tijdens de sessies TRT krijg je verschillende tools aangeleerd die je helpen om te gaan met de emotionele en lichamelijk reacties die je ervaart. Je leert als het ware om de oorsuizen mentaal te dimmen.

Daarnaast blijkt ook stress een belangrijke factor bij tinnitus: in het veroorzaken ervan, maar ook in het verergeren van randklachten. Zo kan stress bijdragen tot gehoorverlies, wat tinnitus kan veroorzaken of verergeren.

Een kwalitatieve begeleiding bij tinnitus is dus onmisbaar.

Met één van onze psychologen aan de slag rond jouw tinnitus klachten? Hier vind je alle psychologen die werken rond tinnitus →

Wat is een trauma?

Een trauma is een gebeurtenis die een negatieve diepgaande indruk achterlaat. Dit kunnen kortstondige, langdurige, eenmalige of weerkerende gebeurtenissen zijn en ze kunnen doelbewust toegebracht zijn of per ongeluk. Hoewel we in staat zijn om trauma’s te verwerken, heeft het meemaken van een trauma vaak grote gevolgen op de persoonlijkheid of op emoties zoals angst, een laag zelfbeeld, wantrouwen, stress of depressie.

Wat is verlatingsangst?

Verlatingsangst is een normale fase in de ontwikkeling van kinderen die ook wel separatieangst genoemd wordt. Maar ook volwassenen kunnen hiermee geconfronteerd worden. Na een traumatische ervaring of het schenden van vertrouwen kan iemand de angst voelen om verlaten te worden. Verlatingsangst kan zich uiten in relaties door een gebrek aan vertrouwen, overdreven veel moeite doen voor de partner of juist door afstandelijk gedrag. Personen met verlatingsangst hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een zeer grote behoefte aan bevestiging.

Winterdip?

Het weer kan een negatieve invloed hebben op je emoties en je humeur. Prikkelbaarheid, somberheid, vermoeidheid of futloosheid kunnen je zwaar vallen. Weersomstandigheden kunnen gevolgen hebben zoals te weinig zonlicht, minder beweging of sociaal isolement. Ook de winterse feestdagen kunnen emotioneel zwaar zijn in deze periode.

Tips om een winterdip te voorkomen

Zo maak je van jouw winter een gezellige en aangename tijd:

• Kom toch buiten, ook al is het koud en nat. Zuurstof is belangrijk. De frisse lucht zorgt ook voor een goed contrast en helpt je bloed stromen.
• Let the light in! Zet je naast een raam of ga tijdens je pauze even naar buiten. Hoe meer licht, hoe beter je je voelt!
• Beweeg! Beweging geeft je een warm gevoel, verspreid de zuurstof gemakkelijker en verhoogt het serotonine-gehalte in je bloed: serotonine maakt je blij.
• Lachen helpt. Vraag achter grappige verhalen of vertel er zelf één, of hang een foto op waar je spontaan van lacht.
• Drink warme dranken zoals kruidenthee, soep of warme appelsap met kaneel. Het brengt ontspanning en gezelligheid. Vermijd koffie of zwarte thee.
• Let op met vet of suikerrijke voeding. Hier grijp je automatisch meer naar wanneer je je somber voelt. Dit geeft echter net minder energie dan meer energie.
• Behoud je sociaal contact. Schrijf bv kaartjes of neem eens de telefoon voor een goed gesprek.
• Plan iets voor jezelf waar je naar kan uitkijken.
• Gebruik deze tijd om wat te verstillen zoals de natuur dat doet. Er is een tijd voor actie en ondernemen en een tijd voor rust en cocoonen.
• Schrijf op wat je voelt. Als het allemaal zwaarmoedige dingen zijn, maak dan tijd om stil te staan bij wat er wel fijn was vandaag en schrijf deze ernaast. Beide mogen er zijn.
• Valt het je toch zwaar? Praat er over. In eerste instantie met je omgeving, maar ook bij een psycholoog kan je terecht met je verhaal.

Winterdip of Winterdepressie?

Hoewel de symptomen gelijk lopen, zijn de kenmerken van een reële winterdepressie meer uitgesproken. Bij een winterdip zijn de invloed op je humeur en je fysiek welzijn eveneens voelbaar, maar aanhoudende stemmingsproblemen zijn minder prominent.
Bij een winterdepressie ervaar je dezelfde symptomen als die van een depressie.

Behandeling Winterdepressie

Hoewel een winterdepressie van voorbijgaande aard is, kan dit toch een zware last zijn. Om te voorkomen dat dit jaarlijks terugkomt, kan je een winterdepressie best duurzaam aanpakken.

Via psychologische begeleiding zal je beter leren omgaan met een winterdip, zodat je in de toekomst geen last meer hebt van de symptomen. De psycholoog zal je helpen om sneller de tekenen van een winterdip te herkennen en leren voorkomen dat je dit jaar opnieuw hervalt. Therapie kan je helpen om op zoek te gaan naar onderliggende oorzaken of je concrete oefeningen of methodes aanleren om dit patroon te doorbreken. Je hebt een nieuwe vaardigheid aangeleerd zodat je de winter opnieuw op een positieve manier kan beleven.

Vind hier een psycholoog die winterdepressie behandelt.

Er zijn enkele specifieke therapievormen die vaak gebruikt worden bij winterdepressie.
Gezien het tekort aan zonlicht een winterdepressie in de hand werkt, kan lichttherapie baat hebben. Ook bewegingstherapie kan aangeraden worden.
Blijf er vooral niet mee zitten en praat erover zodat jouw winter een aangename en gezellige tijd kan worden.

Nog vragen?

Contacteer een psycholoog voor winterdepressie voor meer info.

Wat zijn zingevingsvragen?

Het stellen van zingevingsvragen is het stilstaan bij de zin of de betekenis zin van het leven. De zin van het leven begrijpen is vaak een houvast en geeft je persoonlijk leven ook meer waarde. Het is heel normaal om af en toe zingevingsvragen te stellen, ter ondersteuning van je persoonlijke ontwikkeling. Soms is het goed om hierin hulp te krijgen, wanneer je je niet goed voelt in je vel of wanneer je toekomstperspectief niet duidelijk is.