Iemand die te luid rommelt in z’n zak chips in de bioscoop vinden we allemaal maar niks. Maar word jij oprecht woedend wanneer je iemand hoort kauwen? Misschien word je wel helemaal gek van het geluid van iemand die geeuwt of snuffelt? Of is het net de tikkende klok of de richtingsaanwijzer in je auto die je over de rooie laat gaan?

Misschien is er dan wel sprake van misofonie.

Vind meteen een psycholoog voor misofonie

Lees meer over misofonie:

Wat is misofonie? Is het een ziekte?

Voorbeelden van misofonie

Hoe ontstaat misofonie?

Misofonie en autisme, OCD, ADHD…

Hoe omgaan met misofonie: behandeling en therapie

Wat is misofonie?

Misofonie is een neurologische aandoening waarbij bepaalde geluiden een (vaak intense) emotionele respons veroorzaken. De benaming is een combinatie van het Griekse ‘misos’, voor ‘haat’, en ‘phónè’, voor ‘stem of geluid’.

We gebruiken het woord ‘aandoening’ en niet ‘ziekte’ omdat dat laatste doorgaans een mogelijkheid tot genezing impliceert. Momenteel is er echter nog geen genezing mogelijk bij misofonie. Een ‘aandoening’ wordt gezien als een afwijking van de gezonde toestand van het lichaam en/of de geest; daaraan voldoet misofonie dus wel.

De geluiden waarop personen met misofonie reageren, worden ook wel ‘triggers’ genoemd. Reacties op deze geluiden of bewegingen kunnen uiteenlopen van extreme boosheid, woede, walging en haat tot paniek en drang om te vluchten.

Personen met misofonie reageren niet op lawaai of geluid in het algemeen, maar wel op zeer specifieke zaken.

Wanneer een specifiek geluid een reactie uitlokt, wordt gesproken van een auditieve trigger.

Wanneer een bepaalde beweging de reactie veroorzaakt, is er sprake van kinesthetische triggers. Deze vorm wordt ook wel misokinesie genoemd.

Het is niet exact geweten hoe veel personen ermee te maken krijgen, maar sommige bronnen geven aan dat niet minder dan 15 à 20% van de volwassen bevolking ermee te maken zou krijgen.

Voorbeelden van misofonie

Bij zij die te maken krijgen met misofonie, lopen de triggers sterk uiteen.

Sommigen reageren sterk op geluiden die met de mond gemaakt worden, zoals kauwen, smakken of boeren, maar ook fluitergeluiden of het geluid van een kus kunnen een trigger zijn.

Anderen reageren op ademhalingsgeluiden. Denk aan hikken, niezen, een fluitende ademhaling, geeuwen…

Nog anderen hebben het moeilijk met bepaalde stemgeluiden, zoals zeer nasale of net zeer hese stemmen, het veelvuldig gebruiken van stopwoorden of -geluiden…

Omgevingsgeluiden zoals een tikkende klok, een druppende kraan, het geluid van een draaiende auto, geblaf of gemiauw en meer kunnen ook soms triggers vormen.

Ten slotte kunnen ook andere lichaamsgeluiden zoals een rommelende maag of krakende vingers voor reacties zorgen bij mensen met misofonie.

Voorbeelden van misokinesie zijn o.a. bewegende vingers, gepruts aan haar, op-en-neer bewegende benen of eet-gerelateerde bewegingen zoals eten in de mond stoppen.

Hoe ontstaat misofonie?

Over het ontstaan van misofonie is eigenlijk weinig concreet geweten. Het is dus onduidelijk waar deze hevige reactie op geluiden bij velen vandaan komt.

Er wordt wel vermoed dat het meestal ontstaat op jongere leeftijd, aan het begin van de puberteit. Er zou dan sprake zijn van een Pavloviaanse reactie. Je lichaam koppelt het geluid dus aan de negatieve gevoelens, waardoor een reflex ontstaat.

Op zo’n moment wordt er in het lichaam veel adrenaline aangemaakt, waardoor de hartslag omhoog gaat, de bloeddruk stijgt en de ademhaling versnelt. Je lichaam komt in een ‘fight or flight’ reactie terecht.

Omdat niet iedereen die zich ergert aan storende geluiden ook misofonie ontwikkelt, wordt rekening gehouden met een mogelijk erfelijk aspect.

Misofonie en autisme, OCD, ADHD…

Gedurende het onderzoek naar misofonie zijn connecties met bepaalde psychologische aandoeningen opgedoken.

Zo werden onder andere verbanden opgetekend tussen misofonie en mensen met autisme, ADHD, OCD of depressieve of angststoornissen.

Het gaat echter om correlaties – niet iedereen die met deze aandoeningen te maken krijgt, heeft automatisch ook misofonie.

Momenteel heeft misofonie nog geen eigen plekje in de DSM V, het handboek van de psychiatrische diagnostiek. Wegens de ernst en impact van de aandoening en de vele verbonden aandoeningen wordt hier wel voor geijverd.

Behandeling en therapie bij misofonie

Omdat er nog zo weinig geweten is over de oorzaak en het ontstaan van misofonie, is er ook nog geen medicatie beschikbaar.

Daarnaast is een behandeling ook niet voor de hand liggend, omdat de intense reactie na het waarnemen van de trigger zo instant ervaren wordt.

Toch wordt bij een meerderheid (56%) van zij die de misofonie-diagnose kregen een positief effect genoteerd na therapie. Die resultaten lijken ook blijvend: zowel fysiek, mentaal als sociaal functioneerden deze personen na een jaar nog steeds beter dankzij therapie.

Specifiek worden personen met misofonie vaak behandeld met behulp van Cognitieve Gedragstherapie. Daarbij worden technieken meegegeven om de last die je ervaart door de misofonie te verminderen. De therapie kan ook helpen om sociaal isolement door het willen vermijden van de triggers te beperken.

Naast de Cognitieve therapie wordt aan de Universiteit van Amsterdam ook gewerkt met Psychomotorische therapie. Hierbij wordt eerder gekeken naar de lichamelijke reactie op de triggers: door het toepassen van o.a. ontspanningsoefeningen en andere relaxatie- en aandachttraining kan de fysieke respons verlicht worden.

Naast deze specifieke therapievormen kunnen ook andere vormen van therapie soelaas brengen.

Wegens de duidelijke connectie tussen misofonie en andere psychologische aandoeningen, het sociale isolement dat soms optreedt en de algemeen grote impact op de stress-ervaring, is een degelijke begeleiding in therapie een vanzelfsprekende meerwaarde.

Op zoek naar verlichting voor jouw misofonie klachten, of de klachten van iemand in je omgeving?